veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

63
in de Ooster- en Westerregentschappen, tegen de Compagnie
of hare onderdanen bedreven, zouden berecht worden door
de rechters der Compagnie te Samarang. Bij die berechting
zou steeds iemand vanwege den Soesoehoenan tegenwoordig
mogen zijn, en de executiën zouden door den JavaaDschen
Gouverneur te Samarang voltrokken worden, tenzij bij extra­
ordinaire execrabele of aangelegene misdaden (artt. 2—8).
De overige artikelen betreffen de wederkeerige uitlevering
van misdadigers (art. 9) en de uitzondering op het boven-
bestaande beginsel, n.1.: art. 10 bepaalt, dat de bewindheb­
bers van den Soesoehoenan steeds te Kartasoera zullen terecht
staan, zonder eenige uitzondering, en art. 11 zegt, dat vreemde
(niet Javaansche) Oosterlingen steeds onder het gezag der
Compagnie zullen blijven staan 1
).
De goede verhouding tot het Hof te Soerakarta was in
al deze jaren en ook hierna steeds eene geveinsde. Lang­
zamerhand was de Soesoehoenan vijandig gestemd geworden
jegens de Compagnie, vooral door de kwade inblazingen
van den nieuwen Rijksbestuurder, die hem voortdurend
trachtte over te halen, de Nederlandsche Kafirs van Java
te verdringen. Eene schoone gelegenheid kwam zich weldra
aanbieden, om dat plan tot verwezenlijking te brengen.
Een te Batavia ontstane opstand van Chineezen in 1740,
aldaar door algemeene massacre gedempt, had zich over ge­
heel Java uitgebreid. De Soesoehoenan, het oor leenende aan
den trouweloozen rijksbestuurder, bepaalde aanvankelijk zich
slechts er toe, de Chineezen in het geheim te ondersteunen;
doch toen dezen in den opstand opnieuw voordeelen be­
haald hadden, wierp hij weldra het masker af en koos open­
lijk hunne partij. Het Nederlandsche fort te Kartasoera werd
1) Zie het contract zelf bij de J., IX, onuitgegeven stukken no. XLVII.