De Groene Alchemie - Tao van de Landbouw

conform het model dat de goden 'in illo tempore' hebben geopenbaard. Deze hiërofanie is het
oermodel van de schepping waarnaar de voortgang der schepping zich kan blijven richten.
In uiteenlopende culturen komt het gegeven voor dat uit de lichaamsdelen van het geofferde
oerwezen de diverse componenten van het landschap ontstaan.
Maar dit is slechts één, zij het de meest concrete, vorm van de koppeling van de offerresten en
natuurbouw. In de verscheidenheid van mythen heeft deze koppeling echter ook geheel andere
vormen aangenomen. Het zijn deze ándere vormen, die dus vooral índirect naar de natuurbouw
verwijzen, die de grondslag leveren voor het alchemistisch opus.
Ik doel dan op de genoemde 'materia prima', of ‘materia sacra’, de oerstof, die gedacht wordt
afkomstig te zijn van het goddelijk scheppingsoffer. Deze oerstof is de drager van wat we al hebben
leren kennen als de 'kwintessens' of 'goddelijke essentie'. Op het eerste gezicht heeft deze 'essentie'
weinig herkenbare overeenkomsten met de mythen waarin de natuur ontstaat uit het goddelijk
lichaamsoffer.
We zullen de diepere zin van de alchemie als instrument van evolutieversnelling nooit goed kunnen
uitleggen als we niet eerst begrijpen hoe de goddelijke essentie een stoffelijke rol kan spelen in de
natuurlijke groeiprocessen.
Groene alchemie
Om de rol van de goddelijke essentie inde natuurlijke processen duidelijk te maken moeten we
dieper ingaan op wat ik zou willen noemen de 'groene alchemie'. Dat is een alchemie die voorafging
aan de laboratoriumalchemie. Ik noem deze 'groen' omdat het opus van de beoefenaar zich in die
periode nog voornamelijk in de groene natuur afspeelde, of zoals Needham zegt:
"..... the idea of the plant of immortality was assuredly a good deal older than that of a chemical
elixer." 109
Het ligt voor de hand dat chemici,farmaceuten en metallurgen niet altijd de behoefte hebben gehad
verder terug te gaan in de alchemie dan voor het eigen vakgebied noodzakelijk was. Misschien
verklaart dat waarom de groene alchemie niet of nauwelijks tot de geschiedenisboeken van de
westerse historici is doorgedrongen. Alleen indien men het spoor van de medische elixer verder
terug volgt, komt men via de geneeskrachtige planten tot de groene alchemie van voedselbereiding
en landbouw.
Ook voor deze groene alchemie gaan we uit van de oude mythologische en rituele voorstellingen.
Aan de hand van deze voorstellingen laten we zien dat men aan de offerresten van de
scheppingsdaad een concrete natuurlijke functie toedenkt. Het zijn deze functies en bijbehorende
rituele toepassingsvormen die een nader licht werpen op de betekenis van de materia prima.
De overgeleverde mythen en riten verbinden de functie van de goddelijke offerresten met hun
hoedanigheid. De offerresten verschijnen in diverse vormen. het meeste als:
landschapscomponenten, dieren, planten, voedsel, medicijn, ertsen, en mineralen maar ook als
nutriënten voor de vruchtbaarheid.
109 Needham V-3, 229.
50