De Groene Alchemie - Tao van de Landbouw

Ko Hung heeft dus een uitgesproken zienswijze op het eten van graan. Deze voeding is volgens hem
slecht voor de gezondheid en levensbekortend. Bovendien hindert het zetmeel de opname van
essentie uit de andere voedselsoorten, zelfs ’medicijnen’ zouden door het zetmeel hun
werkzaamheid verliezen. Hiertegenover plaatst Ko Hung de gezonde werking van bijvoorbeeld distels
en varkensgras. "Handling knotgrass thus involves much hard work. To derive great benefit from
taking it requires at least ten years. For taking the place of normal starchy foods it is inferior to thistle
.... during famine thistle can be given to old and young in place of grain ...." 253
"When taken for a hundred days asparagus will strengthen people and cause them to walk twice as
fast as would thistle or knotgrass. Some can be steamed when one enters a mountain, and if enough
of it is cooked and eaten it can displace the normal starches" 254
Op het eerste gezicht is het de graankapper of bergmens om de voeding te doen. Uitvoerige
beschouwingen over de soorten voedsel die als graansubstituten optreden wekken zeker die indruk.
Als het echter gaat om de voorwaarden waaronder de gezochte producten zich laten vinden, wordt
ons duidelijk dat de voeding een middel is; en wel een middel om de weg van de mystieke
transformatie te bewandelen. Voeding is een, zij het zeer belangrijk, onderdeel van de terugkeer van
het paradijs. Het paradijs moet in de taoïstische zienswijze zijn gelegen op de woeste gronden van de
ongerepte natuur.. "God does not exist solely in the forests, but those wishing to cultivate God are
obliged to enter mountains and forests because they must get far away from the fats and biles of
society and enjoy the purity of the secluded places." 255
"Why, then, must the divine process be carried on in the mountains and forests, and achieved only
after completely abandoning worldly affairs? There are persons whose hearts and minds find security
in solitude and quiet .... They wear rope belts, dress in rags, eat herbs ...." 256
Het gaat dus duidelijk om meer dan verandering van dieet. De bergmens heeft veel van de asceet en
de heremiet. Zij trekken zich uit de wereld terug om zich te kunnen toeleggen op de religieuze groei
van alles en iedereen in die wereld.
Maar het onderscheid ten aanzien van het belang van de voeding blijft niettemin opmerkelijk. Het
gaat de taoïstische bergklimmer om meer dan vasten en onthoudingen. Het leidt geen twijfel dat zijn
dieet is gericht op het zoeken naar het heiligmakend elixer of medicijn. En in dit opzicht bedient de
taoïst zich van principes die in het westen alleen bekend zijn uit de geschiedenis van de alchemie.
Maar juist om die reden levert deze paragraaf een belangrijke ontbrekende schakel over zowel de
oorsprong van de landbouw als het ontstaan van de alchemie. Ge Hong: "One must go up a famous
mountain, undergo rites of purification for a hundred days,..... Only then may one undertake to
prepare the great medicine. Only when it is ready may the fasting and other measures for ritual
purity be discontinued, performing them at the beginning is not enough." 257
Onder 'the great medicine' wordt hier hetzelfde verstaan als onder het elixer. De taoïstische
alchemist heeft zijn laboratorium kennelijk in de ongerepte natuur van de bergen en zijn retort is
simpelweg zijn buik. Niettemin zijn de ingrediënten en de processen van raffinage en extractie sterk
overeenkomend met wat wij weten uit de westerse alchemie.
252 KH, 197.
253 KH, 179.
254 KH, 178.
255 KH, 171.
256 KH, 137.
257 KH, 93.
84