Kleinschalige zorg, grote verschillen. - Wonen met dementie

scheiding van wonen en zorg in de regelgeving (Arcares 2002, Fahrenfort 2003). In de visie
van Arcares verdwijnen de verpleeghuizen zoals we die nu kennen zelfs volledig. Het grootste
gedeelte van de zorg die nu in verpleeghuizen wordt verleend zal dan verhuizen naar lokale
kleinschalige woonprojecten. Voor de groep mensen die meer complexe verzorging en
verpleging nodig hebben zal een geriatrisch expertisecentrum moeten bestaan (Arcares
november 2002).
2.4 Kleinschaligheid in andere sectoren van de gezondheidszorg
Het omvormen van grootschalige instellingen tot kleinschalige woonvoorzieningen past
binnen de trend van vermaatschappelijking en deïnstitutionalisering die zich de afgelopen
twee decennia in een groot deel van de Nederlandse gezondheidszorg heeft ontwikkeld.
Het idee van het omvormen van capaciteit in grootschalige instellingen tot kleinschalige
woonvormen in wijken en dorpen is vanaf de jaren negentig op grote schaal toegepast in de
verstandelijk gehandicaptensector. De trend naar de community care hing samen met het
emancipatie streven van gehandicapten; het feit dat iemand zorg nodig heeft, mag niet met
zich meebrengen dat iemand buiten de samenleving komt te staan. De experimenten met het
Persoonsgebonden Budget hebben bijgedragen aan de groei van initiatieven door
gehandicapten zelf of door hun ouders (Aedes Arcares 2003).
Toch blijft ook het wonen op het vertrouwde instellingsterrein voor een aantal cliënten
aantrekkelijk. In de gehandicaptenzorg zijn het vooral de ouders die nogal eens aarzeling
hebben om hun kind middenin de samenleving te laten wonen. Die vinden zij te bedreigend.
Op het instellingterrein zou de cliënt meer vrijheid hebben om te gaan en te staan waar hij wil
(Krijger 2003).
In de lichamelijk gehandicaptensector zijn vanuit het idee ‘gehandicapten moeten gewoon
kunnen wonen maar wel een beroep kunnen doen op de assistentie die ze nodig hebben’ de
Fokusprojecten ontwikkeld. Een Fokusproject bestaat uit 12 tot 15 woningen gecombineerd
met een ADL-post. Vanuit de ADL-post is 24 uur per dag op afroep assistentie beschikbaar
(ibid.).
Voor somatische cliënten in het verpleeghuis zijn tot nog toe weinig speciale woonprojecten
ontwikkeld. Wel wordt steeds meer verpleeghuiszorg buiten de muren van de instelling
geleverd (ibid.).
2.5 Kleinschalig wonen in de landen om ons heen
De Scandinavische landen, met name Zweden en Denemarken, hebben een lange geschiedenis
wat betreft kleinschalige zorg voor mensen met dementie. Van ongeveer 1993 tot 2000 is er
een netwerk van Kleinschalig woonvormen, de Salmon Group, actief geweest in Europa.
Organisaties uit Engeland, Frankrijk, Spanje, België en Duitsland waren actief in deze groep.
22