Kleinschalige zorg, grote verschillen. - Wonen met dementie

observatiedagen een poolkrachtmedewerker in de woning en 2 van de 10
observatiedagen een groepsbegeleider van een aangrenzende woongroep;
- het aantal verschillende personen dat de woning in en uit liep tijdens een
observatiedag verschilde tussen de twee woningen; in de kleinschalige woning
liepen er tussen de 4 en de 12 verschillende mensen de woning in en uit, in het
verpleeghuis liepen er tussen de 12 en de 26 verschillende mensen de woning in en
uit tijdens één observatiedag;
- De kleinschalige woning is huiselijk ingericht en heeft een woonkamer waarin
ruimte is voor een woongedeelte met een bank, fauteuils, een salontafel en een
wandmeubel; de afdeling in het verpleeghuis is minder huiselijk ingericht met
meubels van de instelling en heeft een woonkamer die bijna volledig in beslag
wordt genomen door de grote keukentafel.
De zorgverlening is in de beide woongroepen integraal en vraaggestuurd georganiseerd. De
grotere afhankelijkheid van roulerende zorgassistenten in de Hofstee maakt dat de
zorgverlening daar op momenten echter meer aanbodgestuurd is dan in de Naber.
Iedere setting, grootschalig of kleinschalig, kan de woning zodanig inrichten dat kan worden
voldaan aan de kernwaarden van kleinschaligheid. Een belangrijke voorwaarde om te kunnen
voldoen aan de kernwaarden van kleinschaligheid is het beperken van het aantal bewoners op
één groep. Een woning waar 6 mensen wonen kan worden ingericht met een ‘normale’
keukentafel en met een woongedeelte met een bank en fauteuils waar plaats is voor iedereen.
Zo blijft de ruimte een herkenbaar huis. In een ruimte waar 9 mensen wonen en 2
zorgverleners werken is het sneller rumoerig en onoverzichtelijk dan in een ruimte waar 6
mensen wonen en één zorgverlener werkt.
Behalve het vormgeven aan de kernwaarden van kleinschaligheid kan ook iedere setting,
grootschalig of kleinschalig, de zorgverlening zodanig organiseren dat er sprake is van
integrale en vraaggestuurde zorg.
Een belangrijke voorwaarde om vorm te geven aan integrale en vraaggestuurde zorg, is het
aantal medewerkers dat werkt op de groep te beperken tot 1 en zo weinig mogelijk afhankelijk
te zijn van roulerende medewerkers. Wanneer er twee zorgverleners op een groep werken,
bestaat de kans dat taken efficiënt worden verdeeld, dat de één niet langzamer wil zijn dan de
ander en dat de koffie samen wordt gedronken. Zo vertelde een geïnterviewde directeur in het
vooronderzoek: “zusters praten met zusters en niet met bewoners”.
Wanneer medewerkers rouleren over meerdere woongroepen bestaat het gevaar zij een meer
taakgerichte, aanbodgestuurde en afstandelijke attitude aannemen. Medewerkers die rouleren
over meerdere woningen zijn bovendien meer geneigd hun eigen manier van werken toe te
passen op de verschillende woningen in plaats van zich aan te passen aan de groep bewoners,
wat ten koste gaat van aspecten als de huiselijkheid, herkenbaarheid en de veilige en
vertrouwde omgeving.
95