Kleinschalige zorg, grote verschillen. - Wonen met dementie

Analyse van deze gegevens bracht haar tot een indeling van verschillende attitudes van
verzorgenden op een continuüm van persoonsgericht naar taakgericht:
I Persoonsgericht: persoonlijk, sensitief, aandacht voor levensloop
Verzorgenden zijn niet alleen vriendelijk vanuit zichzelf. Zij staan vooral ook open
voor wat de bewoner zegt of doet en reageert hierop. Zij nemen daar de tijd voor. Zij
passen zich aan bij wat de bewoner aangeeft.
II Relatiegericht:
2.1 Gezellig, sfeermakend, vrolijk
Deze verzorgenden proberen een prettige sfeer te creëren door grapjes te maken of een
praatje dat aansluit bij de interesse van de bewoner. Onderwijl voeren zij de taak uit.
2.2 Warm, non-verbaal, liefdevol
Verzorgenden trekken de aandacht van de bewoners voordat ze iets gaan doen. Ze
komen dichtbij en maken ook non-verbaal contact. Ze zeggen iets aardigs tegen
bewoners. Vaak geven ze hen een zoen als ze klaar zijn. Ze praten met een zachte
stem.
III Taakgericht: op tijd, netjes, vriendelijk
Verzorgenden willen de bewoners op tijd helpen, en ervoor zorgen dat ze er schoon en
goed verzorgd uitzien. Ze geven steeds aan wat er gaat gebeuren en vragen of de taak
goed verricht was. Ze betrekken de bewoner bij de handeling, door hem of haar
gedeelten zelf te laten verrichten, maar hun tempo ligt doorgaans hoger dan dat van de
bewoner, zodat dat voor de bewoner moeilijk is. Ze zijn vriendelijk en beleefd, maar
besteden geen aandacht aan sfeer. Ze gaan niet of nauwelijks in op wat een bewoner
zelf aangeeft en spreken de bewoner niet persoonlijk aan. De communicatie blijft
doorgaans beperkt tot de te verrichten taak.
IV Afstandelijk: routineus, objectiverend
De aandacht van deze verzorgenden is voornamelijk gericht op het volgens een vast
stramien uitvoeren van de taak (routineus). Zij gaan nauwelijks in op wat bewoners
zeggen, negeren hun protesten, maken geen persoonlijk contact en praten over de
bewoners heen (objectiverend). Vragen of wensen van de bewoners interpreteren zij
als moeilijk of lastig gedrag. Ze houden bewoners verantwoordelijk voor hun doen en
laten, ook voor dingen die ze vanwege hun dementie niet goed weten of kunnen.
3.3 Verschillende verschijningsvormen van kleinschaligheid
Ondanks de consensus die er in de literatuur bestaat over de kernwaarden van
kleinschaligheid, blijkt er in de praktijk een grote diversiteit in de vormgeving en inrichting
van de verschillende projecten van kleinschalig wonen voor mensen met dementie te bestaan.
31