Kleinschalige zorg, grote verschillen. - Wonen met dementie

7.1 Kernwaarden van kleinschaligheid geanalyseerd
Tijdens de participerende observatie is geobserveerd naar de inrichting van de fysieke
woonomgeving en de invloed die hiervan uitgaat op de kernwaarden van kleinschaligheid;
huiselijkheid, veilige en vertrouwde omgeving, herkenbaarheid, overzichtelijkheid, een eigen
ervaringswereld, zoveel mogelijk een ‘normale’ situatie nabootsen.
In deze paragraaf worden de overeenkomsten en verschillen tussen de onderzochte
woongroepen beschreven aan de hand van de kernwaarden van kleinschaligheid die in de
literatuur zijn benoemd. Citaten uit de observaties illustreren de beschreven overeenkomsten
en verschillen.
7.1.1 Huiselijkheid, Veilige en vertrouwde omgeving
Beide onderzochte woongroepen zijn opgezet als een woning, met een keuken, woonkamer,
slaapkamers en badkamers. Ondanks de overeenkomsten in de opzet kennen de woningen
grote verschillen in vormgeving.
De huiselijke bouw en inrichting van de Naber (zie beschrijving hieronder) biedt de bewoners
een huiselijke omgeving. Een huiselijke, herkenbare bouw en inrichting zijn voorwaarden
voor het bieden van een veilige en vertrouwde omgeving. Een woning met huiselijke meubels,
herkenbare patronen en een huiselijke sfeer biedt een zekere vertrouwdheid. De bewoners
wonen in een woning.
De instellingsachtige bouw en inrichting van de Hofstee (zie beschrijving hieronder) biedt een
minder huiselijke omgeving. De bewoners wonen meer in een instelling dan in een woning.
De Hofstee
De woongroep bevindt zich op de derde etage van een verpleeghuis. Het gebouw is een verpleeghuis
en oogt ook als zodanig. De kapper, de kerkdienst, het verenigingsleven, alles vindt plaats in hetzelfde
gebouw. De bewoner hoeft de deur niet uit.
Wanneer je uit de lift stapt op de derde etage arriveer je bij een ‘bushalte’. Op de derde etage
bevinden zich nog twee andere woongroepen, een logeerkamer, het kantoor van de zorgcoördinator
en een ‘Grand Café’, een gezellig ogend bruin café waar bewoners op bepaalde avonden een drankje
kunnen drinken. In de gang staat verder een ‘groentestalletje’ uitgestald, de groenten zijn van plastic.
De muren van de gang zijn in een rood/terra kleur geschilderd. Op de vloer ligt een grijsgekleurd
marmoleum. Opvallend aan de gang is de grote hoeveelheid ramen en deuren. Het kantoor van de
zorgcoördinator is volledig met ramen omringd, de deuren naar de woongroepen bevatten grote
ramen en de wanden van de woningen bestaan ook voor een groot deel uit ramen.
Vanuit de gang kom je door een typische instellingsdeur; een brede, dubbele deur, donkergeel van
kleur, met een groot raam in het midden, de woning binnen aan de zijde van de keuken. In één grote
ruimte bevinden zich de keuken en de woonkamer. Aan weerszijden van de huiskamer liggen twee
gangen met slaapkamers van de bewoners, badkamers, toiletten, het washok en een voorraadkast.
De woning heeft één tweepersoonsslaapkamer, zes eenpersoonsslaapkamers en één logeerkamer op
de ‘buitengang’. Sommige slaapkamers zijn huiselijk ingericht met meubels van de bewoners zelf.
Andere kamers hebben uitsluitend een bed, nachtkastje en kledingkast van de instelling zelf.
De gehele achterwand van de woning is één groot raamwerk dat uitkijkt op de ‘buitengang’. De wand
ertegenover is ook één groot raamwerk, dat uitzicht geeft naar buiten. Op de vloer van de hele woning
70