Kleinschalige zorg, grote verschillen. - Wonen met dementie

Er is een grote diversiteit in de vormgeving en inrichting van de ruim 50 verschillende
kleinschalige projecten die in Nederland bestaan. De participerende observatie is uitgevoerd
in twee van deze projecten. De resultaten van het onderzoek zijn dan ook niet generaliseerbaar
naar alle projecten met kleinschalige zorg voor mensen met dementie. Wel zal het zo zijn dat
de resultaten en conclusies van het onderzoek herkenbaar zijn voor veel actoren in het veld
van de kleinschalige zorg.
10.2 Reflectie op de methoden
Het uitvoeren van het vooronderzoek bleek een grote tijdsinvestering. Desondanks was de
opbrengst dermate zinvol dat het zeker de moeite waard is geweest. Het vooronderzoek heeft
een eerlijk beeld gegeven van hoe het kleinschalig wonen er in de praktijk uitziet. Het bleek
dat in zeker niet alle projecten de kleinschaligheid zo ideaal is vormgegeven als in de
literatuur wordt beschreven.
Ook leverde het vooronderzoek informatie op die heeft geholpen de vraagstelling van het
vervolgonderzoek zo helder mogelijk te formuleren.
De methode van het vervolgonderzoek, de participerende observatie, is geschikt gebleken in
het onderzoek naar de verschillen in de zorgverlening tussen een kleinschalige woning en een
kleinschalige afdeling binnen het verpleeghuis. De observatie heeft meer informatie
opgeleverd over de attitude van de medewerker dan bijvoorbeeld enquêtes of interviews
zouden opleveren. Het participeren in het proces van zorgverlening maakte niet alleen de
medewerkers meer vertrouwd met mij, maar ook de bewoners zelf.
Daarbij moet wel worden vermeld dat ik met name in de kleinschalige woning van de Naber
ervoor moest waken niet te veel te participeren. Wanneer je in een groep met 6 bewoners en 1
medewerker komt helpen met de zorgverlening, dan ziet de zorgverlening er al snel anders uit
dan wanneer er geen tweede persoon helpt in de zorgverlening.
Het werken met een observatieschema en het coderen aan de hand van codes uit dit
observatieschema heeft voordelen, maar heeft ook als nadeel dat het de onderzoeker kan
beperken in de mate waarin hij open staat voor nieuwe informatie. Het zou daarom mogelijk
kunnen zijn dat, wanneer ik open had geobserveerd, zonder observatieschema, en open had
gecodeerd, zonder codelijst, ik meer informatie had kunnen vinden.
In de analyse ben ik er, net als in de literatuur vermeld staat, vanuit gegaan dat het goed is
wanneer de dagbesteding van de bewoners wordt ingevuld met de dagelijkse, huishoudelijke
activiteiten. Er is echter geen onderzoek gedaan naar de wensen van de bewoners. Het is ook
aannemelijk te denken dat de bewoner juist veel liever activiteiten doet als zang en dans en
wellicht helemaal geen zin heeft in huishoudelijke karweitjes. In de analyse van de resultaten
is geen aandacht besteed aan de wensen van bewoners.
90