Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

Van uitspatting naar uitspanning?
Voorwaarts-gelederen kritiek te beluisteren op deze samenwerking. Deze vond echter geen
weerklank bij de meerderheid van het bestuur. 63
Van Flardingazijde lagen de verhoudingen gecompliceerder. De optredens van Voorwaarts
kregen geen onverdeeld positief onthaal. Een concert op het Flardingaterrein in 1915 werd
omschreven als 'zeer druk en ook zeer woelig'. 64
Dat was natuurlijk niet de bedoeling. Nog
minder was het de bedoeling dat Voorwaarts de Internationale ten gehore kon brengen tij­
dens een Flardingafeest in 1909. En dat terwijl het bestuur twee jaar eerder nog had opgeroe­
pen 'er voor te waken, dat er geen propaganda voor Voorwaarts of hare zuster-vereeniging ge­
maakt worde'. 65
Het waren echter de onvermijdelijke neveneffecten van een neutraal beleid.
Na de Eerste Wereldoorlog verwaterde de samenwerking en beschouwde Flardinga Voor­
waarts als concurrent. 'We dienen flink teekenen van leven te geven, om de concurrentie met
anderen te kunnen weerstaan', reageerde voorzitter Koster op gratis muziekuitvoeringen die
Voorwaarts in de zomer van 1926 organiseerde. 66
Deze gesloten houding was het gevolg van
de gemarginaliseerde positie die Flardinga zo langzamerhand in het openbare leven innam.
Toch kwam het niet tot een frontale botsing. Dat is vermoedelijk te danken aan de bovenlo­
kale oriëntatie van Voorwaarts, dat acte de présence gaf bij arbeidersbetogingen overal in het
land. De belangen liepen daardoor te ver uiteen om elkaar echt te raken, in positieve dan wel
negatieve zin.
Ons Genoegen
Geheel anders ligt dat met de vereniging Ons Genoegen, ontstaan in 1909. Ons Genoegen pre­
senteerde zich evenzeer als een 'neutrale' club, met als doel het organiseren van 'gepaste
feesten' op nationale en andere feestdagen. Daarmee ontpopte zij zich als een directe be­
dreiging voor het vijfjaar oudere Flardinga. Ons Genoegen schotelde haar leden een relatief
nieuwe vorm van vermaak voor: variété-avonden met bekende humoristengezelschappen als
de duo's Van Laar en Carels en de solist Albert Bol. Na afloop was er steevast bal. Als feest­
avonden golden de Sint Nicolaas- en de paardenmarktdag, het restant van de oude kermis.
Tot een ander terugkerend ritueel ontwikkelde zich de jaarlijkse toneelvoorstelling op tweede
kerstavond, hetgeen werd beschouwd als de meer serieuze activiteit van Ons Genoegen. Bui­
ten de vaste dagen kwam het incidenteel tot extra activiteiten zoals een voordrachtenavond of
concert.
De formule werkte. Gedurende haar eerste jaren trok Ons Genoegen een vrij kleine, maar
trouwe en gestaag groeiende groep leden. 67
Verontrustender voor Flardinga dan het aantal
leden van Ons Genoegen, was de sociale herkomst van die leden (zie tabel 2).
63 GAV, Arch. Voorwaarts, inv.nr. 1, Notulen 5-4-1906, 14-6-1908, 8-7-1909, 22-6-1911 en 14-7-1913.
64 Nieuwe Vtuurtliugse/w Courant 15-9-1915.
65 GAV, 8 E 68, Catalogus van den vakwedstrijd van 1 lardinga niet de daaraan verbonden tentoontelling, 9-14 Augustus
1909; Arch. Flardinga, inv.nr. 1, Notulen 6-11-1907.
66 GAV, Arch. Flardinga, inv.nr. 2, Notulen 14-6-1926.
67 In 1911 telde de vereniging 32 leden, driejaar later 50. Vgl. GAV, Arch. Ons Genoegen, inv.nr. 1, Notulen.
32