Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

1
Van uitspatting naar uitspanning?
Tabel 2. Beroepen van resp. leden en bestuurders van Ons Genoegen, 1909-1919. bron: GAV,
Arch. Ons Genoegen, inv.nr. 1, Notulen; Adresboeken Vlaardingen 1910-1920; bevolkingsre­
gister Vlaardingen 1900-1935 (zie ook bijlage 3)
Leden Bestuurders
vrije beroepen 0 0
zonder (gepensioneerden, renteniers) 1 0
kooplieden 3 2
ondernemers 0 1
ambachtslieden 10 3
winkeliers 6 3
overige zelfstandigen (o.a. tappers, slijters, logementshouders) 5 1
geëmployeerden (arbeiders, kantoorbedienden) 13 4
losse arbeiders 2 1
onbekend 1 0
Totaal 41 15
Zowel achterban als bestuurders van Ons Genoegen behoorden in overgrote meerderheid tot
'het volk', dat dus het heft in eigen handen nam. Aan het bevoogdende optreden van Flar­
dinga hadden deze mensen geen behoefte. Zo mogelijk nog vervelender voor Flardinga was
de grote groep jongemannen die zich tot Ons Genoegen aangetrokken voelde. Ons Genoe­
gen stelde de minimumleeftijd voor toetreding bewust laag, op zestien jaar. 68
Het was juist
deze leeftijdscategorie die Flardinga voortdurend zorgen baarde, maar waar nauwelijks grip
op te krijgen was.
Ons Genoegen had blijkbaar meer aantrekkingskracht en dat wilde de vereniging weten
ook. Twee jaar jong werd de retorische vraag gesteld: 'Wat zouden zij, - die op den paarden­
marktdag wel iets meer verlangen dan den aanblik van roomijswagens, bierwagens en het ge­
knars van wat draaiorgels, - zij die [...] behoefte hebben aan behoorlijke ontspanning, moe­
ten aanvangen als de vereeniging "Ons Genoegen" niet bestond?' Een jaar later leek de
zelfingenomenheid compleet: 'We hebben kunst en variété aan het volk gebracht. We hebben
getracht een weinig vroolijkheid te brengen, waar dit in onze plaats zoo hard noodig is en we
zijn geslaagd'. 69
Tegelijk met de borstklopperij kwam echter ook de interne kritiek op. Die kwam van nie­
mand minder dan voorzitter N. Moerman, een man die vanwege zowel zijn uitgesproken oor­
delen als zijn sociale afkomst opviel bij Ons Genoegen. Moerman verdiende de kost als han­
delsreiziger, was tevens wethouder van de omvangrijke poldergemeente Vlaardinger-Ambacht
en een bekend gezicht in het plaatselijk verenigingsleven. Hij vond dat de vereniging te veel
variété en te weinig 'kunstgenot' bood. Bovendien werd er te veel gedronken door een deel
van het publiek, meende Moerman. Maatregelen bleven niet lang uit. Tijdens de paarden­
marktdag van 1913 gaf Ons Genoegen een openbaar concert, verzorgd door harmoniever­
eniging Concordia. Daarmee werd niet het oorspronkelijk beoogde publiek, maar de plaatse-
68 GAV, 7 D 36, Reglement Ons Genoegen 1911; Arch. Ons Genoegen, inv.nr. 3, Krantenbericht n.a.v. uitvoering 6-12-
1909. Een groot aantal leden was nog minderjarig. Van hen is in tabel 2 het beroep van de vader verwerkt.
69 GAV, Arch. Ons Genoegen, inv.nr. 3, Krantenbericht n.a.v. feestelijkheden 28-6-1911; inv.nr. 1 .Jaarverslag 1912.
33