De ontwikkeling van Heerhugowaard; - Het Poldermuseum in ...

De molen bleek inderdaad een nuttige, wat een natte periode was voor de
Rustenburg, was een droge voor de oostertocht, waar de nieuwe molen reeds was
geplaatst. Ondertussen had de nieuwe molen ook geen reparatie nodig gehad.
De Franse overheersing
In 1787 stond de oude republiek der verenigde Nederlanden op instorten door het
opkomen van de Franse revolutie. Overal in het land kregen Nederlandse patriotten
de overhand. Maar in Heerhugowaard bleef alles rustig. Tot na de inval van de
Fransen in 1795 en de Bataafse revolutie. Er werd toen een comité revolutionaire
opgericht, dat zorgde voor een nieuwe samenstelling van zowel schepenen als
burgemeesters. Ook werden 3 revolutionairristen hoofdingelanden van
Heerhugowaard. En kwam er een municipaliteit die de schoolmeesters en
hooistekers aan mocht wijzen. De municipaliteit kwam in oktober met een voorstel
om de samenstelling van het bestuur van den polder te wijzigen, en er werden
opnieuw verkiezingen gehouden. Cornelis van Foreest bleef dijkgraaf.
In 1799 wordt de polder getroffen door oorlogsgeweld. De Engelsen en Russen
landen in Noord-Holland om de Franse opmars tegen te gaan. Er werden dwars door
de polder geschutsbatterijen gegraven. Heerhugowaard was een puinhoop en stond
onderwater. Een tijd van economische crisis brak aan in de 19 e eeuw.
Het begin van de 19 e eeuw verliep dan ook niet helemaal vlekkeloos in
Heerhugowaard. Allereerst moest de enorme schade van de inval van de Russen en
Engelsen opgeruimd worden.
De polder stond onder water. Er was enorme schade achtergelaten. De bruggen
waren vernield, de wegen doorgegraven, paarden en wagens gevorderd et cetera.
Echter de molens ondervonden weinig schade. Er waren zoveel verliesposten dat de
moed er uit was. De Polder had ondragelijke schulden en was praktisch failliet. Er
was bittere armoede bij een groot gedeelte van de circa 850 inwoners.
De schade werd geprobeerd te herstellen door een nieuw bestuur, die kwamen met
‘vrijheid, gelijkheid en broederschap.’ In 1795 werd Jacob Brammer als secretaris
benoemd, een man die gezien de inhoud, stijl en spelling van zijn korte verslagen
maar weinig tot de geschiedschrijving van zijn polder heeft bijgedragen. ‘vrijheijd’,
‘geleijkheijd’ en ‘gedikketeerd’ zijn maar enkele voorbeelden in zijn notities. De
schade was zo erg dat er een grote lening nodig was om Heerhugowaard te
herstellen. De overheid stak geen hand uit en dit heeft zelfs bijna geleid tot een
faillissement van de polder. Misschien heeft de liefdadigheid door landelijke collectes
iets tot verlichting van de nood bijgedragen, zoals later gebeurde na de ramp van het
kruitschip te Leiden en de gevolgen van een dijkdoorbraak bij Edam waarvoor in de
polder werd gecollecteerd, maar de gegevens ontbreken. (bron 2.zie bijlage goede
doelen inzameling) De financiële nood heeft toen het nieuwe bestuur ten val
gebracht. In 1807 was er wel een obligatielening met de looptijd tot 1834 aangegaan
voor verbetering in de slechte financiële situatie van de polder.
In 1803 verdwijnt de nieuwe secretaris. De oude regentennamen komen terug als Du
Tour, van Vladeracken, Tinne, en heer van de Egmonden. Men vergaderde weer als
vanouds in het stadhuis van Alkmaar en niet meer in de polder.
10