De ontwikkeling van Heerhugowaard; - Het Poldermuseum in ...

Een nieuwe tijd
Na het dieptepunt van de landbouwcrisis kwam er een nieuwe tijd. Wegens
ruimtegebrek zocht de tuinbouw in Langedijk steeds meer de polder op. In 1904 was
ruim 440 hectare met allerlei groenten beplant. Dit stelde hogere eisen aan de
waterbeheersing en anderzijds moesten de vaarwegen in de polder worden
verbeterd om de producten naar de veilingen(Broeker veiling) te kunnen afvoeren.
Dankzij particulier initiatief kwamen een grote overhaal over de ringdijk bij Broek op
Langedijk en een schutsluis in de Middenweg tot stand. De landbouw- en
handelsvereniging Nieuw Leven speelde bij dit alles een belangrijke rol. Nieuw Leven
werd in 1898 voor de Noord door 40 leden opgericht. De gedachte was gezamenlijk
voer en kunstmest inkopen en doel was tegenwicht te vormen tegen de machtige
kooplieden. Het oprichten gebeurde in café ‘De Hengstman’.
De kunstmest, de veilingen, de bonden, de boerenleenbanken, de
landbouwtentoonstellingen en het land- en tuinbouwonderwijs hebben grote
gevolgen gehad voor de ontwikkeling van de boerenbedrijvigheid.
In de jaren 30 kreeg ook Heerhugowaard met de crisis te maken. Een periode van
overproductie door onderconsumptie was hier het geval. In 1931 kreeg
Heerhugowaard met de aardappelziekte te maken. Begin juli werd in enkele dagen
het loof ziek en moest de ploeg er in. De opbrengst was misschien maar 3 a 4% van
normaal. Er werd toen kool geplant, in de hoop op een gunstiger opbrengst.
In die tijd werd er al met subsidie gewerkt om werkzaamheden op gang te houden en
de ergste nood te verlichten. De gemeente verstrekte deze aan land- en tuinbouwers
voor sloot- en baggerwerk. De landbouwers, tuinbouwers en veehouders moesten
lange werkdagen maken, de vrije zaterdag bestond niet en zelfs zondag moest er
gewerkt worden. Zo’n 85% van de jeugd ging naar het land, de rest werd
onderwijzer, timmerman, schilder, geestelijke e.d. Voor de meisjes was de
huishouding als toekomst weggelegd. Een naaicursus was daarvoor een grote steun.
Er kwamen in die tijd ook cursussen voor land- en tuinbouwers tot stand, onder de
druk van een toenemend verlangen naar het geven en ontvangen van nuttige
informatie. Dit gebeurde eerst op avondcursussen en later op dagscholen. In de
crisisjaren speelde ook een strijd in vernieuwing van het stoomgemaal. Het idee om
het stoomgemaal te vervangen door elektrische kracht kwam al ter sprake in de
eerste wereld oorlog toen de kolenprijzen enorm stegen, maar de bijkomende kosten
voor elektriciteit waren zo hoog dat men er van afzag. In 1931 begon de kwestie om
het stoomgemaal te vervangen door elektriciteit of dieselmotoren. De rapporten van
vele onderzoekers wezen uit dat de keuze voor elektriciteit de beste manier was,
maar de ingelanden waren eigenwijs en kregen door een stemming van 12 voor en 9
tegen de dieselmotoren van Spoorwerk toch hun zin. De motoren kwamen veel te
laat in augustus 1933 en leverde veel gebreken. Uiteindelijk kwam er in mei 1936
dan ook een nieuwe installatie van Werkspoor. Er was ook spanning van buitenaf
aanwezig in de polder nadat de nationaal-socialistische partij in Duitsland aan de
macht kwam. In september 1939 viel Duitsland Polen binnen. En kwam er een begin
aan de Tweede Wereld Oorlog. Kreeg de polder ook te maken met de Tweede
Wereld Oorlog of bleef zij ongehinderd? U kunt dit allemaal lezen in de volgende
paragraaf.
15