De ontwikkeling van Heerhugowaard; - Het Poldermuseum in ...

Het verhaal van de polder tot na de Tweede Wereldoorlog
De periode van het begin.
Er was eens een meer. Een meer dat een stuk grond bedekte dat enkele decennia
later bekend zou staan als Heerhugowaard. Het meer was ongeveer 39 km2 groot en
was afgezien van een paar particuliere bezetten eilandjes (waarschijnlijk aangelegd
voor de veen winning) leeg.
Het meer zorgde voor veel overlast voor de omgelegen dorpjes, stormvloeden
maakten dat het meer regelmatig overstroomde. Men besloot het meer te temmen
doormiddel van een ringdijk. De dijk werd om Heerhugowaard heen gebouwd, en de
Huigendijk werd verhoogd zodat de Heerhugowaard een omringd werd door dijken.
In welk jaar dit was is vooralsnog onduidelijk. Al gauw werden er plannen gemaakt
om het meer droog te leggen. De eerste plannen kwamen van de Alkmaarse
regenten; Floris van Teylingen en Nanning van Foreest. De plannen zijn ontstaan in
het jaar 1624. Er waren echter een paar obstakels, die de twee ondernemers
moesten overwinnen. Het eerste obstakel waren de particuliere eilandjes gelegen in
de Waard, zij zouden natuurlijk niet zomaar hun woningen opgeven zonder een
redelijke vergoeding, of een stuk land in het drooggelegde gebied. Het tweede
obstakel was Alkmaar, diens machtige regenten hadden veel inbreng in het om
Alkmaar gelegen poldergebied. De regenten stelden een contract op, een contract
met onder andere de volgende eisen: 1 Alkmaar moest 500 morgen in het
drooggelegde gebied tot haar beschikking hebben. 2 Alle vergaderingen, en
afspraken dienden in Alkmaar te geschieden. 3 Het bestuur van de polder moest
voor een deel uit Alkmaarders bestaan. 4 Er moest een vaart aangelegd worden van
de Waard naar Alkmaar. 5 Alle wegen in de Waard moesten in de richting van
Alkmaar worden gelegd. Op 29 april 1624 werd dit contract ondertekend door beide
partijen. In oktober van hetzelfde
jaar overleed Floris van Teylingen.
De overgebleven droogleggers
moesten in de tussentijd veel offers
maken voor hun plan, er waren
meerdere mensen die de polder
wilden droogleggen, en die
dienden tevreden gesteld te
worden. Dit gebeurde meestal in
de vorm van stukken land, of
medezeggenschap in het bestuur
van de polder. Op 11 maart 1625
werd dan eindelijk door de Staten
van Holland het octrooi voor het
droogleggen van de Waard
verleend. Natuurlijk had ook het
octrooi verschillende voorwaarden:
In de Nieuwendam zou een
duikersluis worden gelegd,
voorzien van 4 deuren voor het
schutten en twee ebdeuren voor
het binnenhouden van het
schutwater in zomertijden.
7