Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek ... - Saltro

6 Bloedingsneiging, verhoogde
6.3 Diagnostiek verhoogde bloedingsneiging: trombocyten
Bij het vermoeden van een verhoogde bloedingsneiging is tevens het bepalen van de trombocytenconcentratie
in het bloed geïndiceerd.
Trombocytopenie: voor een goede hemostase zijn ten minste 50 x 10 9 /l (een derde van de ondergrens
van de referentiewaarde) goed functionerende trombocyten vereist. Een trombocytopenie
kan geïsoleerd voorkomen als gevolg van een auto-immuunziekte, als gevolg van de
bijwerking van een geneesmiddel of als gevolg van een infectie. Daarnaast kan trombocytopenie
voorkomen als onderdeel van een pancytopenie, met begeleidende leukopenie en anemie.
Een verminderde aanmaak van trombocyten is het gevolg van beenmerginsufficiëntie door
cytostatica, bestraling, maligne bloedcellen of tumorinvasie van het beenmerg. Een verhoogd
verbruik komt voor bij diffuse intravasale stolling, bij een idiopathische trombocytopenie, bij
een immuungemedieerde trombocytopenie en bij enkele zeldzamere ziekten zoals het hemolytisch-uremisch
syndroom en trombotische trombocytopenische purpura. Bij ziekten die met
een vergrote milt gepaard gaan, ontstaat trombocytopenie doordat de trombocyten in de milt
worden weggevangen.
Achtergrondinformatie bij de bepalingen
De referentiewaarden voor een trombocytopenie zijn per definitie vastgesteld. De sensitiviteit
van een verlaagd aantal trombocyten voor de aandoeningen die dit kunnen veroorzaken, is
laag; de specificiteit voor alle aandoeningen tezamen is waarschijnlijk hoog (precieze percentages
zijn niet te geven).
Een verlaagd aantal trombocyten zegt dus niets over de oorzaak ervan. Bij een deel van de
gevallen is bekend wat de oorzaak van de trombocytopenie is (bijvoorbeeld bij gebruik van
cytostatica). In de overige gevallen is vervolgdiagnostiek noodzakelijk om de oorzaak van de
trombocytopenie te bepalen.
Bij een trombocytenaantal >50 x 10 9 /l is het onwaarschijnlijk dat de trombocytopenie de oorzaak
is van de verhoogde bloedingsneiging.
Referentiewaarden
Aantal trombocyten 150-400 x 10 9 /l
6.4 Controle na behandeling met orale anticoagulantia: PT-INR
De protrombine-international normalized ratio (PT-INR) wordt gebruikt ter controle van de
behandeling met orale anticoagulantia. Bij een te hoge INR is de stolling te langzaam (bloedingsrisico),
omgekeerd is er bij een te lage INR een tromboserisico.
24
© 2006, NHG/NVKC/SAN