Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek ... - Saltro

29 Seksueel overdraagbare aandoeningen
29.1 Inleiding
In dit hoofdstuk is een aantal tests voor de diagnostiek van seksueel overdraagbare aandoeningen
(soa) ondergebracht (HIV/aids, lues, hepatitis B, chlamydia, gonorroe, trichomoniasis)
zoals geadviseerd in de NHG-Standaarden PID, Fluor vaginalis en Het soa-consult. 1-3
29.2 Diagnostiek HIV: HIV-antistoffen
De diagnostiek van een infectie met het humaan immunodeficiëntievirus (HIV) berust op het
aantonen van antistoffen tegen HIV. De detectiedrempel van de verschillende tests is variabel.
Een confirmatietest waarbij ook een andere testmethode gehanteerd wordt, is noodzakelijk. 4 De
periode waarin na besmetting antistoffen nog niet aantoonbaar kunnen zijn (‘diagnostic window’)
is met de huidige gevoelige HIV-antistoftests drie maanden; bij de controle na postexpositieprofylaxe
wordt zes maanden aangehouden. 4
Achtergrondinformatie bij de bepalingen
De sensitiviteit en specificiteit van de huidige tests zijn hoog: >99,8%. 4
Referentiewaarden
Dichotome testuitslag.
29.3 Diagnostiek lues: TPHA/TPPA, FTA-ABS
Voor de diagnostiek van lues (syfilis) is de primaire test de ‘Treponema pallidum hemagglutination
assay’ (TPHA) of een modificatie hiervan (TPPA). Een positieve TPHA/TPPA moet
bevestigd worden met een immunofluorescentietest, de ‘fluorescent treponemal antibody
absorption’-test (FTA-ABS-test). Een negatieve uitslag van de TPHA/TPPA maakt een infectie
met Treponema pallidum onwaarschijnlijk, met uitzondering van zeer vroege stadia van de
infectie; een negatief vervolgserum na drie maanden (bijvoorbeeld bij mensen met een ulcus)
sluit een infectie vrijwel uit. Een positieve TPHA-uitslag (titer 1:80) is suggestief voor een actieve
of doorgemaakte infectie. Positieve TPHA/TPPA- en FTA-ABS-testuitslagen blijven ook na een
succesvolle behandeling jaren- tot levenslang positief. 4
Achtergrondinformatie bij de bepalingen
De sensitiviteit van de TPHA/TPPA-test is 40 tot 85% in het vroege stadium van de ziekte en
benadert 100% in latere fases. De specificiteit is >99%. 4
De sensitiviteit van de FTA-ABS-test is 50 tot 85% in het vroege stadium van de ziekte en benadert
100% in latere fases. De specificiteit is >99%. 4
In ziekenhuislaboratoria wordt naast de TPHA/TPPA in toenemende mate ook gebruikgemaakt
van enzymimmunoassays (EIA’s), die wat testeigenschappen betreft vergelijkbaar zijn met de
TPPA (met mogelijk een iets lagere gevoeligheid in het vroege stadium), en naast de FTA-ABS
van de IgG-immunoblot.
88
© 2006, NHG/NVKC/SAN