Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek ... - Saltro

More documents

Recommendations

Info

18 Leveraandoeningen 18.1 Inleiding In dit hoofdstuk is een aantal tests voor de diagnostiek van virushepatitis en een beperkt aantal andere leveraandoeningen ondergebracht, zoals geadviseerd in de NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen. 1 Bij het vermoeden van virushepatitis bepaalt de huisarts de alanineaminotransferase (ALAT) en gamma-GT en wordt hepatitisserologie aangevraagd. Dit is het geval bij patiënten met: - icterus bij wie geen vermoeden bestaat van pathologie van de galblaas of galwegen of een maligniteit; - algemene malaise bij wie tevens een vermoeden bestaat van virushepatitis: • omdat zij behoren tot een risicogroep voor deze aandoening, of • omdat er een risicocontact is geweest voor virushepatitis, of • vanwege een eerder doorgemaakte hepatitis B of C. 18.2 Diagnostiek leveraandoeningen: ALAT en gamma-GT Voor het aantonen van leveraandoeningen zijn bepalingen van de ALAT en de gamma-GT het geschiktst. ALAT wordt in verhoogde mate in bloed aangetroffen bij ziekten die gepaard gaan met beschadigingen van levercellen, zoals infecties en intoxicaties. 2 Gamma-GT kan worden aangevraagd bij de diagnostiek van levercelbeschadigingen met cholestase, bij de controle van patiënten op alcohol(ge/mis)bruik en bij de controle van de leverfunctie van patiënten die anticonvulsiva of andere hepatotoxische geneesmiddelen voorgeschreven krijgen. 2 Bepalingen van de ASAT en de alkalische fosfatase zijn minder specifiek en worden daarom niet aanbevolen. Bepaling van de bilirubine kan worden overwogen bij twijfel over het bestaan van icterus. Achtergrondinformatie bij de bepalingen ALAT komt in een relatief hoge concentratie in de lever voor en is dan ook een vrij specifieke merkstof voor leverschade. De sensitiviteit bij acute aandoeningen is hoog, maar de sensitiviteit voor screening op chronische aandoeningen (bijvoorbeeld chronische non-A- en non-B-hepatitis) is onvoldoende. 2 Voor vrouwen in de huisartsenpraktijk is de sensitiviteit van gamma-GT voor het aantonen van alcohol(ge/mis)bruik 6,5%, bij een specificiteit van 91,8%. De positief en negatief voorspellende waarde zijn respectievelijk 3,6 en 95,4% (bij een voorafkans van 5%). Voor mannen is dit 6,8%, bij een specificiteit van 95,5%, waarbij de positief en negatief voorspellende waarde respectievelijk 19,1 en 86,7% zijn (bij een voorafkans van 13%). 3 Referentiewaarden 2 ALAT
18 Leveraandoeningen 18.3 Diagnostiek hepatitis A: IgM-anti-HAV Met de IgM-anti-HAV-test kan een hepatitis-A-virusinfectie worden aangetoond. 2 IgM-anti-HAV is gewoonlijk drie maanden na de infectie niet meer aantoonbaar. Achtergrondinformatie bij de bepalingen Afhankelijk van het soort assay waarmee de IgM-anti-HAV werd bepaald, werd in een populatie van enerzijds Chinese mensen met een acute hepatitis en anderzijds controlepersonen (mensen zonder leveraandoening) een sensitiviteit van 91 tot 98% gevonden en een specificiteit van 96 tot 100% voor het aantonen van een hepatitis-A-virusinfectie. 4 Hepatitis A is een meldingsplichtige ziekte (zie bijlage 5). Referentiewaarden Dichotome testuitslag. 18.4 Diagnostiek hepatitis B: HBsAg, IgM-anti-HBc Voor het aantonen van een infectie met het hepatitis-B-virus is een bepaling van hepatitis-Bsurface-antigeen (HBsAg) aangewezen. Ongeveer drie maanden na het begin van de infectie verdwijnt het HBsAg, terwijl het IgG-anti- HBsAg nog niet verschenen is (het zogeheten ‘open-core-window’). In deze periode kunnen de klinische symptomen nog aanwezig zijn. Een mogelijke besmetting kan in deze fase het best worden aangetoond door bepaling van het IgM-anti-HBc (IgM-antistoffen tegen het ‘core’-antigeen). 2 HBsAg is bij acute hepatitis B gewoonlijk vroeg aantoonbaar en wijst op besmettelijkheid van het bloed. Aantoonbaarheid van HBsAg langer dan zes maanden wijst op dragerschap van het hepatitis-B-virus.2 Hepatitis B is een meldingsplichtige ziekte (zie bijlage 5). Achtergrondinformatie bij de bepalingen Afhankelijk van het soort assay waarmee de HBsAg werd bepaald, werd in een Vietnamese populatie van patiënten uit een tuberculoseziekenhuis, een centrum voor tropische ziekten en een obstetrisch ziekenhuis een sensitiviteit van 95,7 tot 100% gevonden en een specificiteit van telkens 100% voor het aantonen van een hepatitis-B-virusinfectie. 5 Met sera die ten behoeve van de diagnostiek naar virale hepatitis werden opgestuurd naar een regionaal Canadees virologielaboratorium, werd – in vergelijking met oudere testmethoden als gouden standaard – een sensitiviteit van 100% en een specificiteit van 99,9% gevonden voor IgM-anti-HBc voor het aantonen van een hepatitis-B-virusinfectie. 6 De IgM-anti-HBc-bepaling wordt niet in alle laboratoria uitgevoerd. Referentiewaarden Dichotome testuitslag. 60 © 2006, NHG/NVKC/SAN
Page 1 and 2:
Samenwerkings LESA Landelijke Eerst
Page 3 and 4:
© 2006 Nederlands Huisartsen Genoo
Page 5 and 6:
16 Hypertensie 54 17 Jicht 57 18 Le
Page 7 and 8: Landelijke Eerstelijns samenwerking
Page 9 and 10: Landelijke Eerstelijns samenwerking
Page 11 and 12: 1 Acuut coronair syndroom 1.1 Inlei
Page 13 and 14: 2 Algemeen onderzoek 2.1 Inleiding
Page 15 and 16: 2 Algemeen onderzoek 2.3 Ter uitslu
Page 17 and 18: 3 Anemie 3.1 Inleiding Er is sprake
Page 19 and 20: 3 Anemie Achtergrondinformatie bij
Page 21 and 22: 5 Atriumfibrilleren 5.1 Inleiding A
Page 23 and 24: 6 Bloedingsneiging, verhoogde 6.3 D
Page 25 and 26: 7 Cholesterol Hoofdstuk 7 Cholester
Page 27 and 28: 7 Cholesterol Tabel 7.1 Verdeling v
Page 29 and 30: 8 Coeliakie 8.1 Inleiding Coeliakie
Page 31 and 32: 9 Delier 9.1 Inleiding Bij het verm
Page 33 and 34: 9 Delier 9.7 Literatuur 1 Van der W
Page 35 and 36: 10 Diabetes mellitus type 2 Tabel 1
Page 37 and 38: 10 Diabetes mellitus type 2 10.6 Ja
Page 39 and 40: 11 Diarree Voor bacillaire dysenter
Page 41 and 42: 12 Diep-veneuze trombose 12.1 Inlei
Page 43 and 44: 12 Diep-veneuze trombose 12.3 Liter
Page 45 and 46: 13 Geneesmiddelentherapie, controle
Page 47 and 48: 14 Hartfalen 14.1 Inleiding Hartfal
Page 49 and 50: 15 Hemochromatose 15.1 Inleiding He
Page 51 and 52: 15 Hemochromatose DNA-onderzoek DNA
Page 53 and 54: 16 Hypertensie Hoofdstuk 7 Choleste
Page 55 and 56: 16 Hypertensie 16.8 Jaarlijkse cont
Page 57: 17 Jicht 17.3 Bij aanvang van medic
Page 61 and 62: 19 Maagklachten 19.1 Inleiding De N
Page 63 and 64: 20 Microbiologisch onderzoek 20.1 I
Page 65 and 66: 21 Mononucleosis infectiosa Achterg
Page 67 and 68: 22 Neonatale icterus 22.3 Literatuu
Page 69 and 70: 23 Nieraandoeningen ratio worden be
Page 71 and 72: 23 Nieraandoeningen Referentiewaard
Page 73 and 74: 24 Overgevoeligheid konijn) zijn me
Page 75 and 76: 25 Prostaat- en mictieklachten 25.1
Page 77 and 78: 25 Prostaat- en mictieklachten 25.5
Page 79 and 80: 26 Psychogeriatrie 26.4 Bij het ver
Page 81 and 82: 27 Reumatoïde artritis 27.1 Inleid
Page 83 and 84: 28 Schildklierfunctiestoornis 28.1
Page 85 and 86: 28 Schildklierfunctiestoornis 28.3
Page 87 and 88: 29 Seksueel overdraagbare aandoenin
Page 93 and 94: 30 Subfertiliteit waarin de breking
Page 95 and 96: 30 Subfertiliteit Referentiewaarden
Page 97 and 98: 32 Urineweginfecties 32.1 Inleiding
Page 99 and 100: 32 Urineweginfecties positieve uitk
Page 101 and 102: 33 Zwangerschap en geboorte omdat n
Page 103 and 104: 33 Zwangerschap en geboorte een 90%
Page 105 and 106: Bijlage 1 106 © 2006, NHG/NVKC/SAN
Page 107 and 108: Bijlage 2 Verantwoording bij de ver
Page 109 and 110:
Bijlage 3 Aanbevelingen voor labora
Page 111 and 112:
Bijlage 4 Het doorgeven van sterk a
Page 113 and 114:
Bijlage 5 Melding infectieziekten D
Page 115:
Bijlage 7 BIBO/Sanquin aanvraagform
show all

Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek ... - Saltro

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?