Leer-kracht Veer-kracht Een reflectieboek - Vlor

Leerkracht (woedend): Dat laatste heb ik gehoord. Zo slim ben je ook weer niet. Je zou beter wat opletten want
je hebt het nodig! En nu naar de directeur!”
Kim wordt naar de directeur gestuurd. De leerkracht gaat verder met de les, maar de boosheid klinkt nog
door in zijn stem. Na een tijdje zet hij de andere leerlingen aan het werk om even te kunnen bekomen van
het incident. Even later zit Kim terug in de klas; om de lieve vrede mijdt de leerkracht haar voorlopig.
Wanneer deze onopgeloste conflicten en conflictjes zich opstapelen, bijna dagelijks, dan raakt de relatie tussen
leerkracht en leerling danig geïnfecteerd. “Het wordt moeilijker de leerling nog in een positief daglicht te zien.
Elk gesprek, elk contact tussen de leerkracht en de leerling dreigt – zonder het te willen – te ontaarden in
een botsing waar alleen nog maar kwetsende en negatieve woorden vallen.” 5 Nog meer woorden, straffen die
strenger worden, de andere leerlingen raken geprikkeld, ...
Overzicht van de kenmerken van een negatief proces
(aangepast aan de klassituatie)
zelfcontrole van de leerling daalt;
zelfcontrole van de leerkracht daalt;
het is een automatisch proces;
met een exclusief negatieve uitwisseling en interactie;
het gebeurt frequent, waardoor een overleer-, en overtrainingseffect ontstaat;
de communicatie gebeurt in gegeneraliseerde en absolute termen: “altijd”, “nooit”, “nergens”,
“overal”;
dit proces tast de klascultuur aan: het niveau van irritatie stijgt, de klassfeer en het gevoel van
cohesie dalen;
het hoge niveau van irritatie verhoogt de kans op een nieuw negatief proces.
24
Reflectie voor het team
Negatieve processen
Verzamel binnen het team enkele markante voorvallen van dergelijke negatieve processen in de klas.
Herken je de hierboven beschreven stappen en escalatie
Heb je voor jezelf een idee hoe je hier best uit weg blijft
Hoe kun je onder collega’s mekaars houding en stijl hierin versterken Hoe leren we van elkaar
Is dit een mogelijk thema voor een oefenmoment op een pedagogische dag
5 Uit het artikel “Tussen de regels: ...” J. Voets en L. Van den Broeck.
2. Negatieve processen en metapositie
I Leer-kracht Veer-kracht I
51