Kader Primair 2 - Avs

hoogbegaafde leerling’
Moeten kinderen die meer of minder kunnen
dan de gemiddelde leerling naar een aparte
klas Nee, zeggen we al jaren en noemen dat
adaptief onderwijs, Weer Samen naar School
of Passend onderwijs. Ondertussen worden
voor hoogbegaafde leerlingen Leonardo- en
plusklassen steeds populairder.
tekst astrid van de weijenberg
Basisschool De Tweemaster-Kameleon in Oost-Souburg
heeft drie Leonardo-klassen voor hoogbegaafde leerlingen.
Directeur John Eckhardt is lid van de denktank
Topplan, die zich hard maakt voor de zorg aan meer- en
hoogbegaafde leerlingen, van eerste signalering tot volledig
aangepast onderwijs. “Onderwijs afgestemd op de
hoogbegaafde leerling is hard nodig”, zegt Eckhardt.
“Net als het speciaal onderwijs ook nog steeds nodig is.
Aan de leerlingen van onze Leonardo-klas zien we dat
het regulier onderwijs (nog) niet goed in staat is de hoogbegaafde
leerling voldoende te bieden. Het Nederlandse
onderwijs houdt krampachtig vast aan de middelmaat.
De verschillen tussen de Citoscores in groep 8 zijn kleiner
dan de verschillen in ontwikkeling tussen kinderen
die binnenkomen in groep 1. Zolang dat het einddoel is,
alle kinderen binnen een bepaalde norm af te leveren
aan het voortgezet onderwijs, zal exclusief onderwijs,
met plusgroepen of Leonardo-klassen noodzakelijk zijn.”
De gedachte dat het met leerlingen die goed kunnen
leren wel goed komt, klopt niet. Dat heeft Eckhardt in de
praktijk wel gemerkt. “Natuurlijk zijn er hoogbegaafde
kinderen die prima tot hun recht komen in een reguliere
klas. Maar de kinderen die bij ons komen zijn allemaal
in meer of mindere mate vastgelopen. Ze zijn gefrustreerd,
tegendraads en lastig te motiveren. Dat uiten ze
soms op school, soms alleen thuis. Voor hen is het niet
‘ h e t n e d e r l a n d s e o n d e r w i j s
houdt krampachtig vast aan de
middelmaat’
voldoende om in een reguliere klas extra kilometers te
maken, door middel van verrijkingsstof. Voor ouders is
de Leonardo-klas meestal het uiterste middel om hun
kind weer gelukkig te krijgen. Soms heeft dat kind al
vier of vijf scholen versleten. Het is medisch en psychologisch
onderzocht. Vaak waren er op de peuterspeelzaal
al signalen dat het een buitenbeentje was.”
Dat het reguliere onderwijs niet goed raad weet met
hoogbegaafde kinderen ligt, volgens denktank Topplan,
ook aan het grote verschil in cognitieve vermogens
tussen deze kinderen en de kinderen uit een reguliere
klas. Eckhardt: “Deze groep heeft daarom een andere
benadering nodig, niet bottom up, zoals in het onderwijs
gebruikelijk is, maar top down. Niet van gemakkelijk
naar moeilijk, maar andersom. Zij geven zelf aan
waar ze extra begeleiding bij nodig hebben.”
Dat is ook de ervaring van Astrid Mol van Eureka, het
kenniscentrum voor meer- en hoogbegaafdheid van
schoolbestuur INOS in Breda. Mol: “Normaal sluit je
een lesblok af met een toets. Bij hoogbegaafde leerlingen
begin je met
de toets en kijk
je bij welk onderdeel
kinderen
uitleg nodig hebben.
Natuurlijk
moet stof ook
inslijten, dus
helemaal zonder
herhaling kun je
niet. Bovendien
moet je leerlingen
leren dat
niet alleen het
antwoord belangrijk
is, maar ook
hoe je tot dat
John Eckhardt is directeur van basisschool
De Tweemaster-Kameleon in Oost-Souburg
en lid van de denktank Topplan: “De
groep hoogbegaafden heeft een andere
benadering nodig: niet van gemakkelijk
naar moeilijk, maar andersom.”
antwoord komt.
Dat bepaalt in
het voortgezet
onderwijs de
hoogte van hun
cijfer.”
Gediagnosticeerde
hoogbegaafde
kinderen komen één dagdeel in de week bij elkaar in
een Eureka-klas, waar de nadruk ligt op leren leren. De
rest van de week zitten ze in een reguliere klas. De visie
van INOS is: inclusief waar mogelijk, exclusief waar
nodig. Voor hoogbegaafde leerlingen in de groepen 1
en 2 komt een gespecialiseerde leerkracht naar school.
Dat gaat goed, mede door de vele aandacht die INOS
heeft voor hoogbegaafdheid. Mol: “Ik wil me niet afzetten
tegen de Leonardo-klas. Voor leerlingen die extreem
hoogbegaafd zijn of moeilijk te handhaven in een klas,
kan het een uitkomst zijn. Maar het grote voordeel >
kader primair oktober 2012
23