De Route van Breda naar Princenhage (1993)

tombe is omhangen met guirlanders, teruvijl de namen
van de personen die hier begraven zijn rondom op de
voet van de tombe staan vermeld.
Vanaf ca. 1880 komt ook de afgebroken zuil voor,
symbool voor het (vaak te vroeg) afgebroken leven.
Deze aan de klassieke oudheid ontleende vormgeving
was populair in de 1Be en 19e eeuw in landen als
Duitsland en Oostenrijk. Een goed voorbeeld van deze
grafvorm op het katholieke gedeelte vinden wij in Vak
40B (familie Tiggeler, 1907). Deze grafvorm was bij
protestanten meer in trek dan bij katholieken en bleef
bij hen langere tijd in zwang. Na de Tweede Wereldoorlog
zien wijop Haagveld zelf s varianten ontstaan waarin
het motief van de afgebroken zuil op originele wijze
wordt loegepast. Een goed voorbeeld daarvan vinden
wij in het veld met de gralkelders aansluitend op veld
1A (Afb. 27) Hel graf, ontworpen in 1948, telt twee
afgebroken zuilen met een tussenopbouw. Vanaf ca.
1 880 tot ca. 1 91 0 worden door katholieken zerk en kruis
gecombineerd. (Afb. 28)Hel kruis staat dan op de zerk,
of het wordt in de standsteen gebeiteld. ln veld 25A zien
wij daarvan voorbeelden. De graven zijn voorzien van
teksten in de vorm van naamvermeldingen met data. De
protestanten houden het in deze tijd bijde eenvoudige
strdle. Veld 1CN op Haagveld geeft hiervan een goede
indruk. Het zijn staande stenen zondergrafbed (Atb.29)
Soms wordt met een hekwek het graf bed aangegeven.
Afb.23
een frontonmotief . Vermeld zijn de namen van de leden
van de familie die hier begraven liggen (vijf), omringd
door symbolen. Wij zien klimopbladeren, symbool voor
het lijden en de passie, op de hoeken van de steen
eikenbladeren, symbool voor kracht en triomf en rosetten,
symbool voor het nieuwe leven. De symbolen zijn
ontleend aan tradities in de Katholieke kerk. Ze komen
vaak voor op glas-in-loodramen en in beeldhouwwerk
op kapitelen en in portalen van kerken.
Rond 1880 voegen zich twee nieuwe modellen bij de
klassieke grafontwerpen. Met name bijde protestanten
komen obiliskvormige gralmonumenten voor (Afb. 24),
terwijl tevens de graftombe zijn intrede doet, na bijna
een eeuw uit de belangstelling te zijn geweest. Om zich
bij de ontwerpen te laten inspireren, kijkt men naar
tombes uit de Renaissance en Klassicistische periode,
die op hun beurt een voorbeeld namen aan tombes uit
de klassieke oudheid. Het graf van Th. H. Kessels
(1BgB, Vak 25D) vormt een overgangsmodel. Het heeft
een opstand met boomkruis gecombineerd met een
klassieke tombe, inclusief het motief van de gedrapeerde
doek, dit naar het voorbeeld van 17e en '1Be
eeuwse tombes.fifb. 25) Na ca. 1910 komen steeds
meer tombes met een klassieke vormgeving voor. Een
hoogtepunten in vormgeving en uitvoering is het graf
van Alph. Stassen uit 1938 in Vak l}.(Afb. 26) De
Afb.24
30