De Route van Breda naar Princenhage (1993)

kerk afgebroken (1819). ln 1803 werd het aangekocht
door de Hervormde Gemeente, die het liet inrichten als
pastorie. Van 1803 tot 1965 wonen hier predikantengezinnen,
daarna wordt het kantoorpand. De monumentale
ingangspartij in de uit lJsselsteentjes opgetrokken
gevel is bijzonder van vormgeving. Ze heeft zijlichten in
de deurstijlen, z.g. fendtres battants, welke voor Breda
uniek zijn. (Afb. 109) Voor het pand staan nbatuurste_
nen paaltjes waartussen de ijzeren staven of kettingen
ontbreken. Sinds mensenheugnis staan daar ook de
vier lindebomen. Het huis, dat in '1973 werd gerestaurteerd,
kondigt in zijn symmetrische vorm over vijf
vensterassen en met ingangspartij in het midden de
nieuwe traditie aan van soortgelijke huizen met
gepleisterde gevels, zoals men ze vanaf het begin van
de 19e eeuw over geheel Breda aantreft en waarvan het
aan de oveaijde getegen Dreef 6 (Afb. t I0l een mooi
voorbeeld is uit latere tijd (1863-64). De gepteisterde
gevel van dit pand vertoont al de eerste sporen van
eclectische decoratieve elementen.
afzonderlijke huizen. Het tinkergedeelte (no. 1 1 ) dateert
in zijn huidige vorm van van na 1819. Op een prent van
Het Roode Hert uit ca. 1820, zien wij db oude herberg
die hier stond nog in zijn oude vorm. Rechts in de gevel
was een poort naar het achtererf , het halfronde venster
is het restant van een hooizolderdie boven de poortwas
gelegen. De ingangspartijmet hoofdgestel, is a_symme_
trisch in de gevel aangebracht hetgeen wijst op een
onregelmatige plattegrond en het venruerken van oude_
re delen in het huidige pand. Ook het onregelmatig
verloop van de vensterassen wijst hierop. ln-de 196
eeuw werd de bovenetage gebouwd, maar deze heeft
een andere gevelindeling en plattegrond dan de begane
grond (zie tevens Haagse Markt 22). De gepteisierde
lijstgevel met zijn monumentate ingangspa-rtijen hoge_
staande vensters met luiken, zijn weer typisch Jen
product van de vroege 1ge eeuw toen deze in zwang
raakten. No. 13 is gebouwd over een bouwlaag en veel
eenvoudiger van architectuur. De witgepleisterde f ront_
gevel was oorspronkelijk symmetrisch over vijf venste_
rassen (vensters met waaierzwikken) met een deur_
partij in het midden. Rond 1890 werd het pand ver_
bouwd tot winkel/woonhuis.
Tenslotte Dreef 8-8a. (Afb. 1fi) Het pand werd ge_
bouwd in ca. 1890 als postkantoor naar het ontwerp ian
de Bredase architect J. Lijdsman. Deze kreeg de op_
dracht een gevel te ontwerpen die paste in Oe Oorpi_
sfeer van de kern van princenhage. Ze is eenvoudig
maar indrukwekkend, zoals gewenst voor een openbaar
gebouw. Rond de bovenlichten van vensterpartijen
is siermetselwerk aangebracht evenals in de fries (over_
hoeks gemetselde bakstenen muizentanden ge_
naamd). De Gemeente Breda heeft de herbestemmr;ng
Afb. 1t0
Dreef 9 vormde voorheen de kleine kosterswoning. Het
huis heeft een kroonlijst en schilddak uit 1819. Ook deze
gevel is opgetrokken uit lJsselsteentjes. (Afb. 107, midden
voor hoge pand).
Dreef 11-13, de Gouden Leeuw genaamd naar de
herberg die hier stond. Heden vormen 1'l en '13 twee
Afb. 111
IJ