De Route van Breda naar Princenhage (1993)

maar dankt zijn huidige uiterlijk aan een latere verbouwing,
toen het werd verbouwd tot woonhuis. Dit is het
huis waarin 1806 koning Lodewijk Napoleon door het
Bredase stadsbestuur werd ontvangen.
H.P. Berlage introduceerde in Nederland de uit baksteen
gemetselde dakbalustrade. Dit architectuurdetail
werd door architecten uit het begin van de eeuw te pas
en te onpas toegepast. Vaak komt men panden tegen
waarvan de bouwtrant half in de 19e eeuwse neo-stijlen,
eclectische stijl of Art-Nouveau wortelt, maar waarin in
de vormgeving de nieuwe architectuurontwikkelingen al
in details te zien zijn. Haagweg 225-239 (1904/06) is
zo'n rijtje huizen. In de architectuur van deze panden
zien wij eclectische- en Art-Nouveauinvloeden, maar
tevens worden enkele gevels bekroond door een dakbalustrade.
Haagweg 262-264-266 met pakhuis werd gebouwd
rond 1910 naar het ontwerp van de architect G. Esbach.
(Afb.75) Het rijtje van drie woonhuizen is symmetrisch
van opzet, het pakhuis is er aan de westzijde in dezelfde
tijd aangebouwd. De architectuur, hier en daar aangetast,
bleef globaal bewaard in de huidige situatie en
vertoont een mengeling aan invloeden. Ze wortelt
gedeeltelijk nog in de eclectische stijl, maar tevens zien
wij in architectuurdetails invloed van de Art-Nouveau. ln
de middelste gevel valt het voor de architectuur van
Esbach zo typerende hoef ijzervormig venster direct op.
Opvallend zijn ook de gekoppelde vensterpartijen in de
topgevels. De vensterpoorten zijn afgesloten met keperbogen
gemetseld uit een lichtere soort baksteen. De
kepervorm keert terug in de roedeverdeling van het
hoef ijzervormig kozijn. De architect G. Esbach ontwierp
in het begin van de eeuw met name panden in het
gebied van Princenhage en de Haagpoort. Enkele van
de mooiste gevelontwerpen van G. Esbach vindt U in
de westwand van de Dijklaan (no's 21 en25'27). Daarin
keert ook het hoefijzervormig venster terug.
Het voormalige kaaspakhuis heeft een gesloten gevel,
maar de vormgeving en detaillering van de gevel is
Afb.75
Afb.76
uitgevoerd in dezelfde traditie als die van de gevels der
woonhuizen. De kaas die vroeger in het pakhuis werd
opgeslagen moest koel worden bewaard. Breda telt
heden nog maar enkele pakhuizen verspreid over de
binnenstad. Wij vinden er bijvoorlceeld een aan de
Boschstraat 86 in neo-renaissancestijl (1894/95), een
aan de Middellaan 1a (1921122) in Amsterdamse
Schoolstijl en een Achter de Lange Stallen 32 (hoek v.
Coothplein) (1924125) in dezelfde bouwtrant.
Haagweg 27O (1909, architect H. van der Horst) is een
ook een voorbeeld van baksteenarchitectuur uit het
eerste decennium van de eeuw. De architectuur van dit
woonhuis wortelt nog in de 19e eeuwse traditie, maar
details ervan zijn uitgevoerd in Art-Nouveaustijl (bijvoorbeeld
de natuurstenen vensterbanken). Voor dit soort
baksteenarchitectuur, waarvan Breda een aantal mooie
voorbeelden kent, bestaat geen stijlaanduiding, maar
tegenwoordig groeit de waardering voor deze overgangsstijl.
Ter hoogte van no. 274 stuiten wijop een inleressant
archltectuurverschijnse l. ln 191 2 was op no.241-243 de
fabriekshal van de Stoomtimmedabriek L. Chabot gebouwd
naar een ontwerp van de Bredase architect
54