De Route van Breda naar Princenhage (1993)

(vensterpartijen, boogvelden, speklagen), waardoor de
gevel een regelmatig ritme en een beetje saai uiterlijk
heeft. Ook het middenrisaliet met ingangspartij (inclusief
bordestrap) en topgevelwaarin een heiligenbeeld
(St. Fanciscus) ontbreekt niet. De plattegrond van het
gebouw is interessant. Deze is opgezet met een centrale
halpafiij met trappenhuis met aansluitend vleugels
met (geschakelde) klaslokalen waarlangs lange gangen.
Staande in de centrale hal kon een persoon de
bewegingen van de leerlingen in beide gangen in 66n
blik overzien. Het trappenhuis met bordessen en dubbele
vluchten is opgehangen in het betonskelet. Het
heeft een decoratieve ijzeren leuning met spijlen en
houten handgreep. Zo'nzelde soort trappenhuis vinden
wij aan het uiteinde van de westvleugel. De gangen
hebben vloeren met patronen gelegd in rode en gele
tegels. Vanuit de centrale halbereikt men de voormalige
kapelruimte, heden ingericht als bibliotheek. De voorhal
is uitgevoerd in dezelfde rode en gele baksteen als de
kapelruimte. Het gedeelte van de zangtribune dat inpandig
is gelegen wordt ondersteund door rood marmeren
zuilen met composiet kapitelen (lonische met Korinthische
orde). De kapelruimte telt een versmalde
travee voor de zangtribune, een schip van twee traveedn,
een transept en een zevenzijdige absis die de
koorpafiij afsluit. Er is een mooie alweging in de toepassing
van donkerrode, lichtrode en gele baksteen. De
gordelbogen zijn uitgevoerd in rode baksteen, terwijlde
graatgewelven zijn uitgevoerd in gele baksteen. Voorhal
en kapel hebben glas -in-loodramen waarvan een
gedeelte figuratief is uitgevoerd. Die in de absis van de
kapelruimte (1925, maker onbekend) bevatten de voorstellingen:
Verstand, Raad, Sterkte, Wetenschap en
Vroomheid, voor de Broeders van Huybergen die hier
de kwekelingen onderwijs gaven de ideale eigenschappen
om onderwijzer le worden.
Afb.67
is uitgevoerd in Art-Nouveaustijl (witgeglazuurde tegels),
terwijlde bakstenen bovenpui met zijn overhoeks
metselwerk wordt beinvloed door Berlages architectuurwerk.
Het rijtje panden gelegen vanaf de Kolfbaanstraat markeert,
tezamen met de huizen ertegenover (no's 37-39,
1890-91, architect P.A. Oomes en L. van der Pas) de
Iocatie van het voormalige tolhuis, dat was gelegen op
de hoek met de Kolfbaanstraal. (Afb. 6S)De gevel van
Haagweg 70, het voormalige caf6-biljard Duitenhuis
(ca. 1900, architect A. Verlegh) is gebouwd in ectectische
stijl. De voormalige cal6pui vertoont invloeden
van de Art-Nouveaustill. (Afb.69)
Wij vervolgen onze tocht over de Haagweg.
Gaande in westelijke richting verandert de bebouwing
van karakter. Wij zien architectuur uit verschillende
perioden door elkaar, maar echt monumentale panden
zijn hiertussen niet te vinden. Het gedeelte tussen de
Dijklaan en de Kollbaanstraat dat ten opzichte van de
Nieuwe Haagdijk vooruit geschoven ligt zou oorspronkelijk
ook 30 meter breed worden. ln plaats daarvan
ontstond de huidige situatie. De huizen die hier staan
zijn alle van na 1880 toen deze percelen werden verkaveld,
inclusief Haagweg 34-36, de uitspanning Pas
Buiten (in de volksmond voorheen Moeke Mols), die hier
1912 gevestigd werd en in zijn huidige vorm dateefi van
1933. (Afb. 67) De architectuur van het pand, met zijn
witgepleisterde gevels en hoekopbouw is benvloed
doorde doorde Expressionistische bouwkunst en Nieuwe
Zakelijkheid. De getegelde caf6pui, uitgevoerd in
Art-D6costijl, past in de tegeltjescultuur van Breda.
Haagweg 48, een winkel/woonhuis werd gebouwd in
1909/10 naar het ontwerp van de architect G. Esbach.
De winkelpui van de voormalige fruit en groentewinkel
:",:^:'."' ,:,':.-,.
Atb. 68, Duitenhuis bij Breda, 1902
De woningbouw langs de Haagweg naar Princenhage
groeide door de tijd heen uit tot een lange lintbebouwing,
onderbroken door straten en tuinen. Even
voorbij het Duitenhuis ligt het Duitenhuisstraatje, bij
oudere Bredanaars beter bekend als De reet van Mermans.
De eerste naam herinnerend aan het tolhuis dat
51