din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi_11_derskitabi_meb_din_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC_ve_ahlak_bilgisi_BTjiC

1. Evrendeki Ölçü ve Ahenk
Yaratılışta nasıl bir ölçü ve ahenk
görüyorsunuz?
Allah, evreni bir ölçü ve ahenk içinde yaratmıştır.
Kur’an’da, “…Her şeyi yaratıp ona bir nizam veren ve
mükadderatını tayin eden Allah, yüceler yücesidir.” 1
K
m
bbuyrulmaktadır.
Evrendeki bütün varlıklar bir düzen içinde hareket eder. Gözle görülemeyen atomlardan en büyük
varlıklara kadar her şeyde hassas bir ölçü, şaşmaz bir düzen ve belirli bir uyum vardır. Evrende gece
ve gündüzün oluşumu, mevsimlerin değişmesi, yerçekiminin işlevi ve yeryüzüne inen yağmurun
miktarı gibi belirli bir ölçüyle hareket eden kusursuz bir yapı mevcuttur. 2 Uzayda bulunan ve kendi
yörüngelerinde yüzen gök cisimleri arasında da benzer bir uyum ve denge vardır. Evrendeki ölçü ve
ahenk rahmet sahibi güçlü bir yaratıcının varlığına işaret eder. Bu yüzden Allah, yarattığı şeylerde
koyduğu ölçüyü kendi varlığının delilleri arasında saymıştır.Evren ve içindekiler insanın işine ya-
rayacak şekilde ayarlanmıştır. Bu konuda Kur’an’da: “(Ve hatırlayın ki) Allah’tır gökleri ve yeri
yoktan var eden, gökten su indirip onunla size rızık olsun diye ürünler çıkaran, bağlı kıldığı
yasalar uyarınca denizde seyretmek üzere gemileri hizmetinize veren ve sizi nehirlerden yararlandıran
ve her ikisi de kendi yörüngelerinde seyreden güneşi ve ayı sizin (yararlanmanız) için
(koyduğu yasalara) bağlı kılan ve gece ile gündüzü (yine) sizin (yararlanmanız) için (koyduğu
yasalara) bağlı tutan ve size kendisinden isteyebileceğiniz her türlü şeyden veren odur; (öyle
ki) Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız sayamazsınız…” 3 denilmektedir.
Kâinatta hiçbir şey gelişigüzel ve amaçsız yaratılmamıştır. Bu anlamda yaratılan her şey değerlidir.
Allah; yaratan, şekil veren, amacına uygun hedefler belirleyen ve yaratmayı sürekli tekrar
edendir. 4 Allah, yaratılıştaki ölçü ve uyumun iyi gözlemlenmesini ister. Bu konu Kur’an’da şöyle
anlatılır: “Yedi göğü birbiriyle tam bir uyum içinde yaratan o, (ne yüce)dir. Rahmanın yaratışında
hiçbir aksaklık göremezsin. Gözünü bir kez (ona) çevir. Hiç kusur görüyor musun?
Evet, gözünü tekrar tekrar (ona) çevir; (her seferinde) bakışın, şaşkın ve bezgin bir şekilde
önüne geri dönecektir.” 5 Bu gözlem sonucunda insanın evrende bulunan uyum ve dengeye saygı
duyması ve onu elinden geldiği kadar da koruması gerekir. Çünkü evrende var olan bu ölçü ve ahengin
bozulması bizzat insan hayatı için de tehlike oluşturacaktır. İnsan, evrenin bir parçasıdır. Kendi
yaşamında da ölçülü olmak zorundadır. Nitekim insan hayatının, gerek bireysel gerekse toplumsal
açıdan belirli kurallar içinde devam etmesi kaçınılmazdır. Örneğin insanlar ihtiyaçlarını karşılamak
için birbirlerine yardım etmek zorundadırlar. Kötülüklerden uzaklaşmak ve iyilik yapmak için çaba
harcamalıdırlar.
1 Furkân suresi, 2. ayet.
2 Mü’minûn suresi, 18. ayet; En’âm suresi, 96. ayet.
3 İbrahim suresi, 32-34. ayetler.
4 Yûnus suresi, 34. ayet; Neml suresi, 64. ayet; Rûm suresi, 11. ayet; Bürûc suresi, 13. ayet.
5 Mülk suresi, 3, 4. ayetler.
İSLAM VE ESTETİK
107