din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi_11_derskitabi_meb_din_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC_ve_ahlak_bilgisi_BTjiC

lerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesine bağlıdır. Bu durum din hizmetlerini organize eden çeşitli
kuruluşların günümüze kadar var olmasında etkili olmuştur.
Din işleri, Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık makamı tarafından yürütülmekteydi. Bu kurumun
yargı, eğitim, öğretim ve vakıflar gibi birçok alanda geniş yetki ve görevleri bulunuyordu. Tanzimat
Fermanı ile başlayan yenileşme hareketleri, kurumun yeniden şekillenmesinde etkili olmuştur. Yetki
alanı fetva işleri, medreselerdeki öğretim ve şeriye mahkemeleri ile sınırlandırılmıştır. Daha son-
ra Şeyhülislamlık, 1920 yılında Ankara’da kurulan Birinci Meclis Hükûmeti’nde “Şeriye ve Evkâf
Vekâleti” adıyla bakanlık olarak yer almıştır.
Cumhuriyetin ilanı ile birlikte birçok alanda olduğu gibi dinî kurumlarda da yeni düzenlemelere
gidildi. Bu yeniliklerin bir gereği olarak 3 Mart 1924 tarihinde Halifelik ile birlikte Şeriye ve Evkâf
Vekâleti de kaldırıldı. Böylece halka din hizmetlerini sunan bir kurum kalmamış oldu. Ancak Ata-
türk, halkın dinî inancını yaşaması ve dinin günlük politikanın dışında tutularak istismar edilmemesi
gerektiğine inanıyordu. Dini, siyasete alet etmenin toplumda gruplaşmalara neden olabileceğini dü-
şünüyordu. Nitekim o, “Din ve mezhep herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiçbir kimse, bir diğerini
ne bir din ne de bir mezhebi kabul etmeye zorlayabilir. Din ve mezhep hiçbir zaman politika aleti
olarak kullanılamaz.” 1 diyerek dinin baskı aracı ve kötü amaçlar için kullanılmaması gerektiğini
vurgulamıştır.
BİLGİ KUTUSU_______________
Diyanet İşleri Başkanlığının Yürüttüğü Kamu Hizmetleri
Fetva: Dinî konularla ilgili olarak çeşitli kişi ve kuruluşlarca yöneltilen soruların cevaplanması.
Tebliğ: Vaaz, hutbe, konferans, seminer, kurs ve panel gibi yollarla dinimizin anlatılması ve
Müslümanların aydınlatılmasına yönelik faaliyetler.
İbadet ve Cami: İmamet, hitabet, ezan, ikâmet, mukabele, dinî gün ve gecelerde mevlit okunması
ve özel program düzenlenmesi, cemaatin din konusunda aydınlatılması, isteyenlere Kur’an-ı
Kerim ve ilmihâl bilgilerinin öğretilmesi yanında camilerin bakımı.
Eğitim: Eğitim merkezlerinde din görevlilerinin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim görmeleri.
Kur’an kurslarında Kur’an’ı yüzünden okuma ve ilmihâl bilgilerinin öğretilmesi yanında isteyenlere
hafızlık yaptırılması.
Yayın: Toplumun din konusunda aydınlatılması hususunda yazılı, sesli ve görüntülü yayımların
yapılması.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C 9, s. 458.
1 Atatürkçülük Atatürkçülük, C III III, ss. 237 237.
ATATÜRK VE CUMHURİYET DÖNEMİ DİN HİZMETLERİ
95