din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi_11_derskitabi_meb_din_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC_ve_ahlak_bilgisi_BTjiC

2. İnsan ve Estetik
İnsandaki estetik duyusunun kaynağı ne olabilir?
Estetik, güzellik duygusuna karşılık gelir. İnsanın güzel olanı fark etmesi, hissetmesi ve algıla-
masıdır. İnsan güzel yaratılmış ve güzelliği fark edecek şekilde donatılmıştır. Allah, “Gerçek şu ki
biz insanı en güzel şekilde yarattık.” 1 buyurmuştur. Bu yüzden güzellik, insan ruhunu etkiler. İn-
sandaki güzellik, bir yönüyle onun vücut yapısındaki ölçü ve ahengin mükemmelliğini ifade ederken
diğer yönden düşünme, seçme, beğenme ve sorumluluk alma gibi kabiliyetlerini de kapsar. İnsan ba-
kan, gören, gördükleri üzerinde düşünen ve düşüncelerinden yeni fikirler üretebilen bir yapıya sahip-
tir. Ancak insan sadece maddi bir varlık değildir. Doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden
ayırt eden vicdanı ve sezgileri de vardır. Nitekim güzele ve güzelliğe olan ilgisi onun estetik yönünü
oluşturmaktadır. İnsandaki estetik duygusunun hayata yansıyan somut örnekleri pek çoktur. Mimari-
den sanata, edebiyattan musikiye kadar uzanan geniş bir sahada bu örnekleri bulmak mümkündür.
Güzel düşünmek ve güzel bakmak insan fıtratının bir özelliğidir. Güzel gören güzel düşünür, gü-
zel düşünen hayattan zevk alır. İnsan yaratılıştaki güzellikleri düşünerek kendine anlamlı ve güzel bir
dünya görüşü oluşturabilir. Allah, insanlardan kendileri için yarattığı güzelliklerin farkına varmaları-
nı ve teşekkür etmelerini ister. 2 Böylece insan güzeli arayarak heyecanlanan, güzel olanı gördüğün-
de ise mutlu olan biri olur. İnsanın yaşamındaki güzellikleri fark etmesi hayatını renklendirir. Zira
Allah, insanın huzur bulması ve mutlu olması için yeterince sebep yaratmıştır. Bu konuda Kur’an’da
şöyle buyrulur; “(De ki: Hayatımız) Allah’ın rengi (ile renklenir.) Kim (hayata) Allah’tan daha
güzel renk verebilir ve biz ancak ona kulluk ederiz.” 3
İnsanın, yaşantısındaki titizliğin kaynağı Allah’ın yaratmasındaki inceliğe duyduğu hayranlıktır.
Bu anlamda insanın estetik duygusu ve bu konuda gösterdiği gayret, tarih boyunca çeşitli sanat eserlerinin
ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.
Güzel olandan aldığı ilhamlarla hayatını
İLİŞKİLENDİRELİM_______________
renklendirmiş ve zenginleştirmiştir. İnsan,
taşı ve toprağı şekillendirerek yaşadığı şeh-
“... Sizi şekillendirdi ve şekillerinizi de güzel
ri, mahalleyi ve evini süslemiş, ibadet ettiği yaptı…”
mekânları görkemli ve göz alıcı hâle getir-
Teğâbun suresi, 3. ayet.
miştir. Elbisesinden, evine serdiği halıya,
okuduğu kitabın cildinden kalemle yazdığı
yazıya kadar güzelliğe önem vermiş ve her
“Çirkin insan yoktur.” cümlesi ile yıkarıdaki
ayet arasında ilişki kurunuz.
şeyi güzelleştirmeye çalışmıştır.
1 Tîn suresi, 4. ayet.
2 Secde suresi, 9. ayet.
3 Bakara suresi, 138. ayet.
İSLAM VE ESTETİK
109