Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 20<br />
AKSAÇLI: İhtiyar Kadın.<br />
Eşdeğer: AKSAŞLI, AĞŞAŞLI, AKÇAÇTI<br />
“Göksaçlı” tabiri de kullanılır. Yaşlı kadın, nine. Bir bölgenin tanınmış en yaşlı kadını. İyi niteliklere<br />
sahiptir. Çoğunlukla bu dünyada kimsesiz ve yalnızdır. Yolda kalmış, evinden uzak, yabancı<br />
kahramanlar daima, tesadüfen böyle bir ninenin evine sığınır ve orada konaklarlar, dinlenirler. Bazen<br />
de Aksaçlı, otalar (ilaçlar) hazırlayarak yiğidin yaralarını iyileştirir. Ettiği dualar hep kabul olur. Asvir<br />
edilirken “gümüş saçlı” mecazı da tercih edilir. Örneğin Sogotoh destanında Sabıya Bay Toyun ve<br />
Sabıya Bay Hotun adlı bir ihtiyar karıkocanın adı geçer. Dünyadaki hemen her medeniyette yaşlılık ve<br />
onun simgesi olan ak saçlar deneyimi ve bilgeliği simgeler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz<br />
Karakurt)<br />
� Aksakaçlı: Ak + Saç<br />
(Yansı: AKSAKALLI)<br />
AKSAKALLI: İhtiyar Adam.<br />
Eşdeğer: AKHAGALLI, AĞSAGALLI, AKSAHALTI<br />
“Göksakallı” tabiri de kullanılır. Yaşlı adam, dede. Bir yörenin tanınmış en yaşlı erkeği. İyi niteliklere<br />
sahiptir. Ayrıca anlatılarda iyicil özellikler taşıyan yaşlılar ve dedeler için kullanılır. İnsanların zor<br />
anlarında yardımlarına koşar. Bu nedenle İslamiyet sonrası bazı söylencelerde Hızır Peygamber ile<br />
özdeşleşmiştir. Ulu Kayın ağacından inip çocuklara yardım eder ve ad verir. Ak veya gökçe giysilidir.<br />
Ak-boz atlıdır. Çevgen denilen hayvan başlı bir asa taşır. Çevgen aynı zamanda kutlu oyun olan ciritin<br />
diğer adıdır. Yaşından beklenmeyecek kadar güçlüdür. Tasvir edilirken “altın sakallı” mecazı kullanılır.<br />
Verdiği elmayı kendileri yiyen kısır karı kocanın çocukları, elmanın kabuğunu yedirdikleri atlarının da<br />
yavruları olur. Bazen Aksakallı tabiri Eren ile eş anlamlı kullanılır. Sogotoh destanında Sabıya Bay<br />
Toyun ve Sabıya Bay Hotun adlı bir ihtiyar karıkocanın adı geçer. Bunların ömürlerinin sonunda<br />
duaları kabul edilerek bir erkek çocukları olur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)<br />
� Aksakallı: Ak + Sakal<br />
(Yansı: AKSAÇLI)<br />
AKTU HAN: İyilik Tanrısı.<br />
Kötülüğe dair içinde hiçbir duygu yoktur. Kendisine bağlı olan diğer iyilik ilahları Aktular olarak çoğul<br />
biçimde kullanılır. İyilik tanrıları. Fin (Suomi) mitolojisindeki Su tanrısı Ahtı (Ahto)’yu akla<br />
getirmektedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)<br />
� Aktu: (Ağ/Ak). Ak olan demektir. Ak renk yaratıcılığın, tanrısallığın ve soyutluğun simgesidir.<br />
ALAHÇIN HANIM: Yaşam Tanrıçası.<br />
Yeryüzünü korur. Doğaya can verir. Yeşillik alanlarda rüzgar olup gezer. Bataklık bölgelerde dolaşır.<br />
Doğada ne varsa hepsinin iyilik içerisinde olmasını ister. İnsanlar başka canlılara zarar verdiklerinde<br />
mesela bir hayvanı zevk için öldürdüklerinde derin üzüntü duyar ve hatta ağlar. Işıklı bir yüze ve ak<br />
saçlara sahiptir. Bir oğlu ve bir kızı vardır. Çocuklarının adları şöyledir:<br />
1. Ereke<br />
2. Cereke<br />
Oğulları ve kızları da bitki Tanrısı ve Tanrıçası olarak yeryüzünü korur, soluklarıyla bitkilere, otlara,<br />
ağaçlara can verirler. Ağaçlar onların nefesleriyle çiçek açarlar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz<br />
Karakurt)<br />
D e n i z K A R A K U R T TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ
Change language