04.10.2012 Views

Turksoylencesozlugu

Turksoylencesozlugu

Turksoylencesozlugu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 59<br />

bilinen kutsal yerler de çoktur ve genelde evliyalara ait mezarın yakınında bulunurlar. Eskiden bu<br />

çeşmelerin yanında kurban kesilirdi. Yerden çıkan küçük su kaynaklarının iyelerine Çaygara (Çaykara)<br />

veya Çığanak (Çağanak) İyesi denilir. Bazı su kaynaklarının bedensel ve/veya ruhsal hastalıklara iyi<br />

geldiğine inanılır ki, aslında bunu sağlayan Bulak İyesidir. Türklerde her bir bulağın kendi ismi vardır<br />

ve bu isim aynı zamanda onun İyesinin de ismidir: Akpınar, Kırkpınar, Karapınar, Çıplakpınar, Yelpınar,<br />

Kızpınar, Karpınar, Gökpınar, Kazpınar, Karpınar, Bozpınar, Başpınar, Gözpınar, Gölpınar… (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)<br />

� Bulak: (Bul/Bol). Pınar, çeşme, kaynak demektir. Sözcük kökü bolluk anlamı içerir.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

BULCA HAN: Türklerin Atası.<br />

Eşdeğer: ABULCA (AMULCA, EBÜLCE) HAN<br />

Eşanlam: OLCA HAN<br />

Türklerin ve Moğolların ilk atası olan kağan. Tüm Türkler ondan türemiştir. Tüm Türk boyları onun<br />

çocuklarının soyundan gelmektedir. Nuh Peygamberin oğlu olarak kabul edilir. Hastalandığında kurt<br />

sütü içerek iyileşmiştir. İki oğlu vardır; Mugal Han ve Tatar Han. Mugal Moğolların, Tatar ise Türklerin<br />

atasıdır. Daha sonra Moğollar sekiz soydan, Türkler ise dokuz soydan çoğalırlar. Moğol’un soyunu<br />

Oğuz Han’la sürdürenler varsa da pek mantıklı görünmemektedir. Tatar Han üzerinden soyu şu<br />

şekilde sürer:<br />

1. Bulca Han,<br />

2. Tatar Han,<br />

3. Buka Han,<br />

4. Alınca Han,<br />

5. Atlı Han,<br />

6. Atsız Han,<br />

7. Ordu Han,<br />

8. Baydu Han,<br />

9. Sevinç Han.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)<br />

� Bulca: (Bul). Bulan, bulunan, bulucu demektir. Ganimet anlamına da gelir.<br />

� Olca: (Ol). Olan, varolan demektir. Ganimet anlamına gelir.<br />

BULUNÇ: Vicdan.<br />

Eşanlam: 1. DUYUNÇ 2. OYAT, UYAT<br />

Kişiyi davranışlarını incelemeye zorlayan, kendi ahlak anlayışını sorgulamasını ve kendini yargılamasını<br />

sağlayan içsel güç. Tüm kültürlerde insanın Yaratıcıya açılan kapısı olarak bakılır. Doğru olanı bulmak<br />

için aslında başka bir şeye ihtiyaç yoktur. İnsan tek başınayken bile vicdan sayesinde kötülükten<br />

kaçınabilir. Yeterki onun sesini dinlesin. Bulunç bir ses gibi insana eyitir (konuşur). Bu nedenle<br />

“Duyunç” adı da verilir. İyicil ruhlarla iletişimin bir sonucu olduğunun düşünülmesi sonucu da<br />

çıkarılabilir. Bu anlamda Duyunç ve Ötüğ (Dua) aslında iki yönlü bir işleyişe sahiptir. Duyunç içten<br />

gelen sesi dinlemek, Ötüğ ise Tanrıya yakarmaktır. Bazı yörelerde vicdan için Uyat/Oyat tabiri de<br />

kullanılır. Pek çok din ve inanç sisteminde vicdana büyük önem verilmesi onun Tanrısal iletişime veya<br />

kainata açılan bir unsur olarak algılanması nedeniyledir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz<br />

Karakurt)<br />

D e n i z K A R A K U R T TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!