Turksoylencesozlugu

-C-
S a y f a | 67
CAHIN HAN: Ateş Tanrısı.
Eşdeğer: ÇAHIN HAN
Göğün altıncı katında oturur. Tanrı Ülgen’i ikna ederek insanlara ateşin verilmesini o sağlamıştır.
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)
� Cahın: (Cah/Çah/Çak/Yak). Çakmak ve yakmak kökleriyle bağlantılıdır.
CALIN: Kutsal Merasim.
Eşdeğer: YALIN, ÇALIN
Özellikle Yer Ana ve Yer İyesi için yapılan tören. Büyükçe bir ağacın altında gerçekleştirilir. Bu ağaç
Uluğkayın’ı temsil eder. Yere üç direk saplanıp tepeleri oyularak veya üzerlerine birer bardak
koyularak içlerine kımız doldurulur. Şaman alana gelerek ellerinde ağaç dalları tutan 39 kız ve 39
erkekle birlikte kırınır (dans eder). Burada kırkıncı kişi kendisidir ve bu rakamın kutsallığı ile ilgili de bir
yaklaşım vardır. Yer anayı temsil eden üç direğin yanına vararak Calın alır. Orada gerçekleşen kutsal
irtibata Calın Almak denir. Şaman at gibi kişneyerek havaya atlamaya başlar. Törene katılanlardan
kadın olanlar da kahkaha atarak şamanın üzerine atlarlar. Erkekler ise kadınlar zorla çekerek geri
getirirler. Şaman aldığı Calın’ı orada bulunanlara fırlatır ve böylece yerden aldığı kutsal bereket
enerjisini insanlara aktarır. Daha sonra Calın’ı alana getirilmiş olan 39 hayvana da fırlatır. Calın bir
çeşit enerji olarak varsayılır. Topraktan alınan ateşin gücünü içerir. Nüfusun artması ve bereketin
devamı amacıyla yapılan bu tören cinsel ihtirasları da içerir. Kahkahalar bunun simgesel anlatımıdır.
İnsanların terlemesi ve yanaklarının kıpkırmızı olması cinsel yönünün başka bir dışavurumudur. Yalın
(alev) sözcüğünün cinsellikle bağlantısı da dikkate değerdir. Örneğin “ateşli kadın” tabiri bunun en
anlaşılır göstergesidir. Yallı denilen halay benzeri bir oyunlada bağlantılıdır. Yallı adı verilen halay türü
ve ateş anlamıyla bağlantısı açıktır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt)
� Calın: (Cal/Yal). Yalın ateş, alev demektir. Çıplaklık ve basitlik içeriği de bulunur.
CARGIL HANIM: Haberci Tanrıçası.
Cargıl Udağan olarak bahsedilir. İnsanlara Tanrıların haberlerini getirir. (Kaynak: Türk Söylence
Sözlüğü, Deniz Karakurt)
� Cargıl: (Car/Çar/Çer). Car Moğolcada nara, avaz, bağırma anlamlarına gelir. Carçı/Çerçi
sözcüğü köy köy dolaşan seyyar satıcıları ifade eder çünkü her girdiği köyde bağırır.
CEDEY HAN: Korucu Tanrısı.
Eşdeğer: ŞEDEY (ŞADAY, ŞATAY, ÇADAY) HAN
Altın Dağ’ın koruyucusudur. Yedi köpeği vardır. Köpekleriyle birlikte Altın Dağ’a giden yolu korur.
Başında takılı tolgası (miğferi) ile betimlenir. Kaya Kapısı adlı yer altı geçidinin başında durmaktadır.
Bu kapı büyük bir denizin ötesindedir. Zincirlerle bağlanmış yedi azgın köpeği Ak Denizin ötesinde
D e n i z K A R A K U R T TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ