Untitled
Untitled
Untitled
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
25. BOA. DH. MKT 2089/90 22 Haziran 1314 tarihli resmi genelge İmpartorluk coğrafYasının büyük vilayetlerini saymaktadır. Hicaz, Suriye, Bağdat, Hal ep, Erzurum,<br />
Ankara, Cezair. Aydın, Selanik, Sivas, Trablusgarp, İşkodra, Musul, Edirne, Beyrut, Yemen, Trabzon, Diyarbakır, Bitlis, Konya, Zor, Çatalca, Hüdavendigar,<br />
Kastamonu, Van, Basra, Manastır, Kudüs, Yanya, Kosova, Mamuratülaziz, Adana, Bingazi, İzmit, Biga.<br />
26. BOA. DH. MKT. 2208/216<br />
27. BOA, MV.162/23, 28.<br />
28. BOA. DH. MKT. 235/76<br />
29. BOA. DH. MKT 235/76,<br />
22<br />
Dahiliye Nezareti'nin verdiği cevap belirsizliği sürdürecek nitelikteydi:<br />
"Yabancı anonim şirketlerin Osmanlı topraldarında faaliyet göstermek için şube ya daacente açmaları 7<br />
Aralık ı 887 tarihinde neşredilen özel nizarnname ile resmi ruhsat olma şartına bağlanmıştır. Bu nizarnname<br />
resmen icraya konuluncaya kadar bu gibi şirketler hükümet tarafından resmen tanınmamaktadır.<br />
Daha önce izinsiz olarak kurulup şube açan şirketlerle sözleşme yapmamaları için vatandaşlar<br />
uyarılmalıdır. Anonim şirketler nizamnamesinin yedinci maddesi Osmanlı topraklarında öteden beri<br />
faaliyette bulunan yabancı anonim şirketlerin şube ve acenteleri ile ikamet adreslerinin bir deftere<br />
kaydedilmesini amirdir. Bu madde uyarınca nezarete kayıtlarını yaptıran Peşte'de kurulan Franko<br />
Hongtaden Sigorta Şirketi ile Paris'te kurulan Tönbekü Anonim Şirketidir. Resmi ruhsat almadan faaliyete<br />
teşebbüs eden şirketlerin men edilmesi gerekir." 2 5<br />
Genelgenin tebliğ edilmesinden sonra Balıkesir' de Patriyotik Sigorta Kumpanyası faaliyetten men<br />
edilmek istenmiş, ancak Bursa, İngiltere konsolosu tarafından kabul edilmemişti. Samsun'da, New York<br />
merkezli Vital Hayat Sigorta şirketi, Afyonkarahisar ve Erzincan' da bulunan şirketler için de benzer<br />
sorunlar yaşandı.26<br />
Yabancı sigorta şirketlerinden kaynaklanan şikayetlerin bir kısmını önleyebilmek amacıyla ı 893<br />
yılında kurulan Osmanlı Umum Sigorta Şirketi'nin desteklenmesi gündeme geldi. Şirket Dahiliye<br />
Nezareti'ne müracaat etmiş, sigorta edilmesi gereken resmi binaların yabancı şirketler yerine kendilerine<br />
sigorta ettirilmesini önerınişti. Bu talebi yerinde gören Dahiliye Nezareti öncelikle sigorta edilmesi gereken<br />
binaların tespitini istedi valiliklere gönderilen genelgeye göre valilikler sigorta kapsamında olan binaların<br />
bir listesini göndereceklerdi:"Sigorta Edilecek Emilkin-i Emiriye Hakkında; Devletin taht-ı tasarrufunda<br />
bulunan bi'l-umum emiikin-i emiriyeninhariktehlikesinekarşı sigortaya vaz' edilmesimutasavveridüğünden<br />
vilayet dahilinde bulunan hükümet konaklarıyla hükümete aid mülki ve askeri hastahane, kışla, karakol<br />
depo, telgrafve postahaneler ve mebiini-i rüsümiye, düyün-ı umümiye ve emlak-ı emiriye idare haneleri,<br />
rnekatih-i aliye ve i'dadiye ve rüşdiye ebniyeleri, miri fabrikaları, liman daireleri ve tahaffuzhanelerden<br />
icar ile tutulanlardan ma' ada ebniyesi hükümet malı olan ve hedm ve tecdid ihtiyacından vareste bulunan<br />
kiiffe-i mebiini-i emiriye .."27<br />
Dahiliye N ezareti ikinci bir genelge ile sigorta işlemlerinin Osmanlı Um um Sigorta Şirketi ile<br />
yürütülmesini istedi. Buna rağmen Hüdavendigar vilayetinden alınan cevapta olaya daha gerçekçi bir<br />
şekilde yaklaşılmıştı: Bazı yabancı şirketler, sigorta işlemini Osmanlı şirketinden daha iyi şartlarda ve daha<br />
az ücretle yapıyorlardı. Şartların eşit olduğu durumda böyle bir tercih doğru olsa da, yabancı şirketlerin<br />
daha çok menfaat sağlaması durumunda yapılacak işlem ayrıca bildirıneliydi. 28<br />
Hudeyde' den alınan cevaba 1902 'li yıllarda birçok vilayette Osmanlı sigorta şirketinin kurulmadığını<br />
gösterınesi açısından işaret edelim: Ticaret malı ve gayr-imenkullerin Osmanlı şirketine sigorta ettirilmesi<br />
yolundaki emir, yerli sigorta şirketi olmadığı için uygulanamayacaktı. Sadece İtalya konsolasunun<br />
himayesinde bazı İtalyanlar sigorta işleri ile uğraşmaktaydı. Nezaretin talebinin yerine getirilebilmesi ve<br />
halkın itibar ve emniyeti bilinmeyen yabancı şirketlerden korunması için öncelikle Hudeyde 'ye bir Osmanlı<br />
Anonim şirketi kurulmalıydı.29<br />
Kuruluşlarının üzerinden uzun bir süre geçmesine rağmen ecnebi sigorta şirketlerinin devlet denetimi<br />
------------ İSTANBUL TiCARET ODASI ------------
Change language