10.03.2014 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kesintiye devam edilir.<br />

---TİCARET VE ZİRAAT NEZARETİ MEMALİK-İ OSMANİYE'DE OSMANLI ANONiM ŞİRKETLERi --<br />

Şirketin ilk mali yılı olan 1917 senesi İdare Meclisi raporu ve hesap cetvellerinin içeriğinden<br />

anlaşıldığına göre şirket, daha önce 4.500 lira sermayeyle kurulmuş olan Zahire Şirketi'nin anonim bir<br />

şirket haline dönüştürülmesiyle kurulmuştur. Ticaretten ziyade sanayi müesseselerini faaliyet sahası olarak<br />

tercih etmiştir. Harp hali bu sahada faaliyet göstermeye engel olduğu için mecbur kalınarak yalnızca ticari<br />

faaliyetler yapılmıştır. Özellikle Eskişehir' de belediyeye ait elektrik imtiyazının alınması, harbin sonunda<br />

tramvay tesisi ve elektrik ile şehrin aydınlatılması için hazırlıklar sürdürülmektedir. Yıl içerisinde 15.800<br />

liralık alışveriş gerçekleşmiş, bundan 4.979 lira net kar elde edilmiştir. Tüzük gereğince yüzde 5 faiz ve<br />

ihtiyat akçesi tutarı 1.470 lira ayrılmış, idare meclisi, hizmetliler ve kurucular hissesi ayrıldıktan sonra<br />

ödenmiş sermayeye yüzde 18'e yakın kar payı dağıtıldığı görülmüştür. Yüzde 5 faiz eklendiğinde bu<br />

şirketin hisselerine yatırılan sermayeye yüzde 23 oranında fayda sağlandığı anlaşılmıştır.<br />

Şirketin kesin kuruluşu ve tüzüğünün tasdik edildiği 16 Mayıs 191 O tarihinde kuruculara tebliğ<br />

edilmiştir. İdare merkezi İstanbul Galata'da Bahtiyar Han'dadır. Şirketin kurucuları Raif paşa, Mösyö<br />

genel kurulda iç tüzüğün bazı maddelerinin değiştirilmesi kararlaştırılmıştır. Şirketin genel durumunu tadil<br />

edilen tüzüğe göre incelemek gerekli görülmüştür. Şirketin unvanı Umur-ı Nafia ve itibar-ı Mali Osman!<br />

şirketidir. Kuruluş maksadı mali, ticari, sınai, madeni, menkul ve gayrimenkul mallarla ilgili genel işlemler;<br />

inşaat, nakliyat, şimendifer, gemi seferleri, limanlar, doklar, bataklıkların temizlenmesi, arazi sulama<br />

kanallarının açılması gibi imar işleriyle meşgul olmaktır. Şirket menkul kıymetler üzerine avans yapmak,<br />

hisse senedi ve tahvil alıp satmak gibi banka ve itibar işlerini de faaliyet sahasına katmıştır. Gerektiğinde bu<br />

işlemleri yürütecek şirketler kurmak ya da mevcut şirketlere ortak olmayı hedeflemiştir. Sair Osmanlı ilieri<br />

yıllık süre verilmiştir. Sermayesi 110.000 Osmanlı Lirası veya 2.500.000 franktır. Her biri 5,5 liralık veya<br />

125 frank kıymetinde 20.000 hisseye bölünmüştür. Bu sermaye idare meclisinin teklifi,genel kurulun kabulü<br />

sahiptir. Rüçhan hakkının şartları İdare Meclisi'nce belirlenir. Başlangıç sermayesi olan 110 bin liraya<br />

ortak olanlar tüzükte belirtilen şartlar dahilinde, kurucu hisseleri üzerinde hak sahibi olurlar. Şirket tedavüle<br />

koyduğu hisse senetleri oranında tahvil çıkarabilir.<br />

Tahvil çıkarmak için hükümetten izin alınması şarttır. Hisse senetleri sahiplerinin arzusuna göre nama<br />

ya da hamiline yazılabilir.<br />

Vadesi geçtikten sonra on beş yıl aranılınayan temettü, şirket menfaatine kaydedilir. Şirketin idare<br />

----------·~ 87 ~-· ---------<br />

ve Osmanlı hükümetinin oluruyla bir veya bir kaç defada çeşitli tertipler ile 1.100.000 liraya çıkarılabilir.<br />

Sermaye artırımı halinde eski hisse sahipleri, hisseleri oranında yeni hisse alma konusunda rüçhan hakkına<br />

ve yabancı ülkelerde şube açma yetkisine de sahiptir. Paris'te bir idare hanesi vardır. Şirkete yetmiş beş<br />

Alexander Ralli, Mehmet B alcı ve Karakaşzade N acit Beylerdir. 6 Mart 191 1 tarihinde toplanan olağanüstü<br />

14. İTİBARI MALİ-İ OSMANİ ANONİM ŞİRKETİ<br />

l/4'üne ulaşıncayakadar kesilir. Bazı masraftarla azalması durumunda yine aynı miktara ulaşıncayakadar

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!