10.03.2014 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

--TİCARET VE ZİRAAT NEZARETİ MEMALİK-i OSMANiYE'DE OSMANLı ANONiM ŞİRKETLERİ --<br />

edenlerin işlemlerini yürütmekten ibaret kalmıştır. ı 916 senesi hesapları için genel kurula verilen rapor ve<br />

sair evraklardan, harp halinin neticesi olarak şirket işlemlerinin durakladığı hatta gerilediği anlaşılmıştır.<br />

Şirketin taahhüt edilen hisse senetleri 1.2ı5.000 kuruştan ibarettir. Harp sebebiyle kendilerini sigorta<br />

ettirenler günden güne azalmaktadır. Şirket, vaatlerini dikkatli bir şekilde yerine getirmiş, harpte şehit olan<br />

dört subayın ailesine gerekli ödemeyi yapmıştır.<br />

4. UHUVVET-İ OSMANİYE HALI ANONİM ŞİRKETİ<br />

Bu şirkete 1 O Ağustos 1909 tarihinde kesin kuruluş kararı tebliğ edilmiştir. Şirket ilk defa Dühanizade<br />

Hacı Hafız Mehmet, Manizade Hacı Hüseyin, Felikanzade Hacı Mahmut, Zar Mair Çeşimar Dahos Efendi,<br />

Rehvancızade Mehmet Sadık, Seyitzade İsmail Hakkı, Sukyazade Muhammed Edip, dava vekili Mehmet<br />

Behram ve Hosip Artinyan Efendiler tarafından halı, kilim ve sair ticari malların alım satımı maksadı ile<br />

sırfticari bir şirket olarak kurulmuştur. Sermayesi her biri 10 liralık 3.000 hisseye bölünmüş 30.000 liradan<br />

ibaretti. Genel Kurul 'un bu sermayeyi 2 katına çıkarına yetkisi vardı. Hisse senetleri, bedeli tamamen<br />

ödendikten sonra hamiline yazılacaktı. İdare Meclisi'ne üye olabilmek için 25 hisse sahibi, Genel Kurul'a<br />

katılabilmek içinde en az 10 hisse senedi sahibi olmak lazımdı. lO'dan fazla rey sahibi olmak mümkün<br />

değildi. Şirketin mali yılı Mart ayından başlayıp Şubat sonunda sona ererdi. Net kardan nonnal gelir olarak<br />

hisse sahiplerine yüzde 5, ihtiyat akçesi olarak yüzde 20, kuruculam yüzde ıo, İdare Meclisi Üyeleri'ne<br />

yüzde ı O ödendikten sonra geri kalan yüzde 55 'de ternetili olarak dağıtılacaktı. Süresi 50 yıl olan şirket,<br />

devam ettiği sürece ihtiyat akçesi ayrılmaya devam edecekti. Şirketin dahili nizanınarnesi daha sonra<br />

düzeltilmiş ilgili maddeler 30 Mayıs 19ı2 tarihli yazı ile bakanlık tarafından tebliğ edilmiştir. Tadil edilen<br />

yabancı ülkelere sevk ve ihracına yetki verilmiştir.<br />

Yine tadil edilen nizanınamenin 30. maddesi temettüden öncelikle hisse sahiplerine yüzde 5 faiz yerine<br />

adi temettü dağıtılınasını kaldırarak, yerine yüzde 60 dividanet dağıtılması hükmünü getirmiştir. Temettü<br />

hisseleri ancak ı9 ı 1 senesinden itibaren dağıtılacak, fakat kurucular ile yönetim kurul üyeleri belirli hisse<br />

ve ücretlerini kuruluş tarihinden itibaren alacaklardır. ihtiyat akçesi sermayenin 1/3 'üne uıaştıktan sonra<br />

ayrılmayacak ve temettü hisselerine ilave edilecektir. Şirketin ilk genel kurulu nizarnname uyarınca 1 9ı O<br />

Bu toplantıda dinlenemaporun içeriğine göre şirkethissel erine iştirak etmesi istenen sermaye sahiplerinin<br />

halkın alışkanlıkları ve itimatsızlığı sebebiyle karşılaşılan durgunluk ve tereddütler yüzünden iştiraklerin<br />

toplamı ı9ıı Şubat'ınsonunakadarherbirhisseiçinayda25kuruşödenınesisuretiyleverilmişolanserınayenin<br />

miktarı 550 liradan ve katılan hisselerin toplamı 905 hisseden ibaret kalmıştır. Bu şekilde temin edilen 2.600<br />

ve kuruluş masrafları gayri safi temettünün yüzde 50'sine ulaşmasına rağmen iştirakçilerden her bir hisseye<br />

yüzde 20 nispetinde kar payı dağıtılabildiği anlaşılmıştır. Ancak sermaye ödemesi taksitlerle yapıldığı için,<br />

55 ~~·~---------------<br />

lira 29 kuruş gayri safi temettüden tüzük uyarınca 1.000 lira ihtiyat akçesine ayrılmıştır. Şirketin başlangıç<br />

senesi hesaplarını incelemek üzere ı O Mayıs 191 ı tarihinde toplanmıştır.<br />

Yeniden düzenlenen 5. maddeye göre şirketin sermayesi her biri birer liralık 3 O. 000 hisseye ayrılmıştır.<br />

nizamnameye göre şirkete sair maddelerin ticaretinden ayrı olarak her nevi halı, kilim üretimine bunların

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!