10.03.2014 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

--TİCARET VE ZİRAAT NEZARETi MEMALİK-İ OSMANİYE'DE OSMANLI ANONiM ŞİRKETLERİ --<br />

Bu kitap Osmanlı topraklarmda kurulan anonim şirketlerin kuruluş şekli, sayılan, sermayeleri<br />

ve faaliyet dereceleri hakkında şirketlerin Ticaret ve Ziraat Nezareti'nde bulunan dosyalanndan<br />

l.İTTİHAT DEGİRMENCİLİKANONİM ŞİRKET-İ OSMANİYESİ<br />

Bu şirket daha önce Piriştineli İlyas Bey ve Osmanlı devleti tebaasından Banker Mihail Sifeneo, Sotirios<br />

İspiridon, Asvazdor Harensi ve Yunan tebasından değinnenci Aristodimo Kozmano, değirmenci Niko Lazarkali<br />

genişletilmesi ve hububat ticareti yapmak gayesi ile vücuda gelen şirketin, kuruluş sermayesi iç tüzüğüne<br />

uygun bir şekilde her biri beş buçuk Osmanlı Lirası değerinde hamiline ait 8,560 hisse senedi karşılığı olan<br />

47,80 liradan ibaretti. Kuruculan önceki komandit şirkete koydukları sermayelerini yeni şirketin hisselerine<br />

yatınnayı kabul ettiklerinden, kuruluş sermayesinin tamamı kuruculan tarafından karşıianmış ve otuzuncu<br />

Şirketin leuruluşu, 30 Temmuz 1910 tarih ve 273 numaralı Sadaret tezkeresi ile alınan padişah iradesinin<br />

16 Ağustos 191 O tarihinde bakaniıkça tebliğ edilınesi ile kesinlik kazanınıştır. İlk beş sene için leuruculardan<br />

oluşan İdare Meclisi'nin kararıyla 21 Eylül 1912 tarihinde olağanüstü Genel Kurul toplanınış, sermayenin<br />

77.000 liraya çıkarılmasına, şirket hisselerinin buna göre basılmasına, kurucular tarafından alınması zorunlu<br />

olan 47.560 hisseden geri kalanın İdare Meclisi'nin uygun gördüğü şekilde parti parti satılmasına karar<br />

verilmiştir. Bakanlık konuyla ilgili gerekli işlemleri tamamlamış, şirketin sermayesi 77.000 liraya çıkanlınıştır.<br />

Şirketin birinci yılı işlemlerini incelemek üzere idare meclisinin davetiyle 10 Nisan 1912 tarihinde toplanan<br />

genel kurula verilen İdare Meclisi raporu ve bilançoya göre, şirket faaliyet sahasını artırmak için inşaat ve<br />

satın almaya önemli miktarda para tahsis etmiştir. Aynı zamanda temin ettiği 91.112,85 leuruş safi gelirden<br />

karşıiıldan tamamen tahsil edilmiş 77 bin liralık hisseye ilk planda yüzde beş faiz ayrıldıktan sonra, geri kalan<br />

ihtiyaçlar için alı konulmuştur. Birinci Genel Kurul'a katılan hisse sahiplerinin sayısı 24, hisse miktan 9.865 'dir.<br />

Şirketin Nisan 1913 tarihinde toplanan ikinci olağan genel kurulunda görüşü! en idare<br />

meclisi raporu ve hesap cetvelleri içeriğine nazaran aynı miktar sermaye ile yıl içerisinde elde<br />

edilen gelirlerin geçmiş yıla oranla yüzde 51 oranında arttığı görülmüştür. 13.986 lira 98 kuruş<br />

75 para net kardan yönetmelik gereğince bedeli ödenmiş sermayeye yüzde 5 faiz tutarı olan<br />

3.850 lira ile yüzde 7 ihtiyat akçesi ayrılmış, geri kalandan yüzde 10 İdare Meclisi üyelerine<br />

ücret, hisse sahiplerine yüzde 6'dan fazla her hisseye 5,32 kuruş karpayı ve her kurucu hissesine<br />

49<br />

5262,85 liradan yüzde yedi ihtiyat akçesi ayrılmıştır. Ayrıca yüzde 3 sermaye sahiplerine, yüzde 10 İdare<br />

Meclisi üyelerine, yüzde 4,5'e yakın leurucu hisselerine kar payı temin edilmiştir. Artan 900 lira olağanüstü<br />

madde uyannca ihraç edilen 5.000 leurucu hissesi aralarında kararlaştınlmış oran ölçüsünde paylaşılınıştır.<br />

ve yine Osmanlı tabiiyetine haiz Bedros Gümüşyan Efendiler arasında A. Kozmano ve Şürekası unvanı altında<br />

kurulan komandit şirketin aralanndaki sözleşme gereğince, kurucular tarafından anonim şirkete dönüştürülmesi<br />

ile kurulmuştur. Ayvansaray'da buhar ile çalışan değirmenin sahipleri Peykir ailesinden satın alınarak<br />

alınan bilgileri içerir.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!