Metabolik Kemik Hastalıkları - Türkiye Endokrinoloji Metabolizma ...

138 Metabolik Kemik Hastalıkları Hiperparatiroidizm
seviyeleri normalin çok az altındaki seviyelerde acil semptomlar görülebilir.
Buna karşın kronik hipokalsemi durumlarında çok daha düşük serum
kalsiyum seviyelerinde bile hastalarda hiçbir semptom görülmeyebilir.
Klinik belirtilerin ortaya çıkmasında diğer önemli bir faktör de arterial
pH seviyesidir. Asidoz durumlarında iyonize fraksiyon arttığı için hastalar
asemptomatik olabilirken, alkoloz durumlarında normal serum kalsiyum
seviyelerinde bile hipokalsemi semptomları görülebilir.
Hipokalsemi saptanmış bir kişinin fizik muayenesinde dikkat edilecek ilk
bulgu boyun bölgesinde skar izi olup olmadığıdır. Poliglandüler sendromlar
açısından kandidiyazis veya vitiligo varlığı ipucu olabilir. Metal depolanması
açısından generalize bronz görünüm, karaciğer yetmezliği belirtileri
saptanabilir.
Hipokalsemi saptanan hastada albümin ölçümü ile düzeltilmiş
kalsiyum hesabı yapılarak hipoalbuminemi durumlarında görülen yalancı
hipokalsemiler ekarte edilmelidir. Serum albumin seviyesinin desilitrede
her 1 gram düşüklüğü, kalsiyum seviyesinin 0.8 mg daha düşük ölçülmesine
yol açar. Bu nedenle hipoalbuminemi durumlarında düzeltilmiş kalsiyum
hesaplanmalıdır. Serum albumin seviyesi 4 gr/dl den düşük ise, fark 0.8
ile çarpılarak bulunan rakam ölçülen serum kalsiyum seviyesine (mg/dl)
eklenmeli ve düzeltilmiş total kalsiyum seviyesi bulunmalıdır.
Hipokalsemisi olan bir kişide beklenen fizyolojik yanıt serum PTH
seviyesinin yükselmesidir. Hipokalsemi saptanmış bir hastada serum PTH
seviyesinin yüksek bulunmaması durumunda hipoparatiroidizm tanısı
konulmuş olur. Serum PTH seviyesini çok düşük olması kural değildir.
Hipoparatiroidizmde serum fosfor seviyesi genellikle yüksek olarak saptanır.
Psödohipoparatiroidizmde dokularda PTH direnci olduğu için hipokalsemi
ve hiperfosfatemiyle birlikte serum PTH seviyesi de yüksek olarak saptanır.
Hipomagnezemiye bağlı hipoparatiroidizmde PTH düşüklüğü ile birlikte
genellikle hafif bir hipokalsemi görülür. Serum magnezyum seviyesi çok
düşük bulunmayabilir.
Hipokalsemili bir hastada serum vitamin D seviyesi de mutlaka
ölçülmelidir. D vitamini yetersizliğine bağlı hipokalsemide serum fosfor
seviyesi düşük ve PTH seviyesi yüksektir. Hipoparatiroidizm ile kombine
D vitamini eksiklikleri nadir olmayan durumlardandır.
Hipokalsemi nedenleri arasında hipoparatiroidizm ilk sırada olmakla
birlikte diğer hipokalsemi nedenleri göz ardı edilmemelidir. D vitamini
eksikliği veya direnci, hiperfosfatemi yapan durumlar, osteoblastik metastaz
durumları, akut pankreatit, sepsis, fazla miktarda sitratlı kan tranfüzyonu
yapılan durumlar, hipokalsemi yapan ilaç kullanımı (sinekalset, bisfosfonatlar,
kemoterapik ajanlar) hipokalsemiye yol açan durumlardır. Bu durumlarda
hipoparatiroidizmden farklı olarak serum PTH seviyesinin yüksek olması
beklenir.