Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Resim 14. Hamam Gimnazyum Kompleksinin kazı sırasındaki görünüşü<br />
Resim 15. Hamam Gimnazyum Kompleksinin ayağa kaldırılma sonrasındaki durumu<br />
potetik verilerle ilişkili olarak ayağı kaldırılır 18 ve<br />
tamamlanır. Yeni kazanılan biçimsel özellikler bilimsel<br />
verilere dayanmadığı için bugün yapının iki<br />
kat boyunca yükselen, bitmiş ve tamamlanmış bir<br />
yapı (resim 15) olarak temsil edilmesi yanıltıcı olmaktadır.<br />
Özellikle Lidya, Roma, Bizans gibi farklı<br />
katmanların örtüştüğü Sardis’te kent ölçeğinde<br />
belirli vurgular ve önemler olduğu bilinmektedir.<br />
Kent, Lidya Krallığı’nın başkenti olması, kentte<br />
altın işleme atölyelerinin varolması, paranın ilk<br />
basıldığı merkez olması gibi sıradışı özellikleriyle<br />
önemlidir. Bu anlamlarının vurgulanması beklenirken,<br />
Roma dönemi yapısı Hamam-Gimnazyum<br />
Kompleksi’nin yanlış bilgi sunan cephe özellikleriyle<br />
vurgu kazanması ve odak noktasına dönüşmesi<br />
sebebiyle, yapının müdahaleler sonucunda<br />
kazandığı özellikleriyle kent ölçeğinde anlam ve<br />
vurguların değişmesine neden olduğunu söyleyebiliriz.<br />
Efes Memmius Anıtı<br />
Memmius anıtı Efes’te Kuretler Caddesi’nin doğu<br />
ucunda, Domitian Meydanı’nın kuzeyinde, kuzeybatısında<br />
bulunan Hydreion’a bitişik olarak<br />
konumlanır. Kazı sırasında yapının basamakları insitu<br />
durumda, çeşitli mimari parça ve elemanları<br />
ise dağılmış durumda açığa çıkarıldığı 19 ifade edilir<br />
(resim 16). Araştırmalar sonunda, restitüsyon projesi<br />
çizilerek, bu projeyle ilişkili olarak bazı mimari<br />
elemanlarla yapı ayağa kaldırılmıştır. Bugünkü<br />
durumu, A.Bammer’in 1963-64’de gerçekleştirdiği<br />
ayağa kaldırma çalışmalarının bir ürünüdür (resim<br />
17). Mimari elemanlardan büyük bir kısmının eksik<br />
olması dolayısıyla kazı sırasında ele geçen az<br />
sayıdaki arşitrav, geison parçaları gibi elemanların<br />
siyah çimentoyla üretilmiş beton bloklarla birleş-<br />
Resim 16. Efes’teki Memmius Anıtı’nın kazı sırasındaki görünüşü<br />
tirildiği görülmektedir. Örneğin, güney cephede,<br />
küresel nişin ve pencere sövesinin bir kısmı birleştirilmiştir.<br />
Ancak, özgün mimari elemanların çok<br />
az sayıda olması ve varolan elemanların birleşmemeleri<br />
anlaşılır mimari bütünlük oluşturmamalarına<br />
neden olmaktadır. Ayrıca, yakın zamanda, yeni<br />
araştırmalar sonucu yeni bir restitüsyon önerisi<br />
geliştirilmesi 20 yapılan müdahalenin güvenirliğine<br />
ilişkin soru işaretleri uyandırmaktadır.<br />
Yapı, Kuretler Caddesi’nin doğu ucunda en yüksek<br />
noktada ve kentin meydanlarından birinin çeperinde<br />
yer alması nedeniyle konumu açısından<br />
değer taşımaktadır. Bununla birlikte, Bammer yapının<br />
cephesindeki karyatidlerin ve eğrilerin politik<br />
bir bildirinin sembolü olduğunu ve bu mimari<br />
ürünün Roma dönemine ait politik bir mesajın<br />
anlatımının kanıtı olması sebebiyle değerli olduğunu<br />
21 belirtir. Bu açıdan yapının belge değeri olduğunu<br />
söyleyebiliriz. Kazıdan itibaren Memmius<br />
Anıtı’nda meydana gelen biçimsel değişmeleri ve<br />
bu biçimin temsil ettiği anlamları yakın çevresi ve<br />
dosya <strong>tarihi</strong> <strong>çevrede</strong> <strong>koruma</strong>: yaklaşımlar, uygulamalar-1<br />
25
Change language