karabukicd2009.pdf 7026KB May 03 2011 12:00:00 AM

Neojen Yaşlı Çökeller
Araç Çayı kuzeyinde yer yer örtü olarak görülen, Neojen yaşlı çökeller, genelde
düz ve yayvan sırtlar oluşturmuştur. Birim genelde gevşek tutturulmuş konglomera,
kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı ve yer yer de gölsel kireçtaşı litolojilerinden oluşur.
Dördüncü Zaman (Kuvaterner)
Akarsu vadileri boyunca uzanan akarsu alüvyonları, aktüel çökelleri oluşturmuştur.
Vadi alüvyonları pekişmemiş kum, çakıl, kil karmaşasından oluşmuştur. Soğanlı Çayı ve
Araç Çayı üzerinde açılan araştırma sondaj kuyuları ve su sondaj kuyuları verilerine göre,
vadi alüvyonlarının kalınlığı 30-35 m.’yi bulmaktadır.
Magmatik Kayaçlar :
Karabük-Yenice arasında, Filyos Vadisi yamaçlarında görülen Dirgene
Granotoidleri ile Andıraz Granitleri magmatik kayaçları temsil eder. Granotoidler,
Paleozoyik yaşlı temel birimleri katetmişlerdir. Kestiği birimleri farklı derecelerde
değişikliğe uğratan magmatik kayaçların, üst dokanağı Üst Jura-Kretase yaşlı İnaltı
Kireçtaşları tarafından örtülmüştür. Bu ilişkileri nedeniyle Mezozoyik (Dogger) yaşlı
olarak kabul edilmişlerdir.
Soğanlı Çayı Vadisinde Andıraz Baraj yeri dolayında yüzeylenen granitler, farklı
özellik gösterirler. Bu magmatik birim; granit, granodiorit karmaşığı şeklinde görülür. Bu
bölgedeki magmatik intrüzyonun, Kuzey Anadolu’da yaygın görülen, Kretase sonrası
Laramiyen Orojenezi ile ilgili intrüzyon grubundan olduğu kabul edilmiştir.
A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya
Geniş alanlar kaplayan Senezoyik yaşlı tortullarda tektonik hareketler doğu-batı
doğrultulu olarak izlenir. Karabük-Safranbolu yerleşim bölgesinin kuzeybatısında
Mezozoyik ve Senozoyik yaşlı formasyonların dokanağı boyunca görülen Karabük fayı,
Kretase yaşlı birimleri Senozoyik yaşlı genç birimler üzerine iten bir ters faydır.
Türkiye topraklarının % 96’sı deprem tehlikesi ile karşı karşıyadır. Özellikle Kuzey
Anadolu Fayı (KAF)’nın çevresi en aktif bölgeyi oluşturur. Kuzey Anadolu Fay Hattı
Karabük şehir merkezine 55 km. uzakta bulunmaktadır. Kuzey Anadolu Fay Hattı bu
bölgede (KAF) Bolu-Gerede ilçesinden başlayıp, Karabük sınırında Eskipazar İlçesi İsmet
paşa mevkiinden, Kastamonu İli Tosya İlçesinden geçmektedir. Karabük, I. derece deprem
kuşağında yer almaktadır. Karabük İli deprem haritası Şekil A.4’te verilmiştir.
İsmetpaşa–Gerede hattından geçen doğrultu atımlı Kuzey Anadolu Fay Zonu
günümüzde de aktif bir zondur. Bölgede daha çok doğu-batı uzanımlı bir çok yapısal ve
morfolojik şekil görülür. Bölge, jeolojik zaman içerisinde meydana gelen orojenik
hareketlerin etkisinde kıvrımlanma ve faylanmaya uğramıştır. Karabük ve yakın çevresi
Namuriyen-Dogger arasında karasal ortam koşullarını yaşamıştır. Mesozoyik başından beri
meydana gelen Erken Alpin hareketleri sonucu kara halindeki Karabük ve çevresi Kretase
başından itibaren yavaş yavaş su altına girmiş, derin ve hareketli havza özelliği
göstermektedir. Bölgede ikinci uyumsuzluk Maestrihtiyen sonunda gözlenmektedir. Bu
dönemde Karabük ve yakın çevresi Alpin orojenezinin Laramiyen fazından etkilenerek
yükselmiş olabilir. Daha sonra Paleojen birimler Pireniyen ve Helvesyen fazları ile
kıvrımlanmaya başlamış olup Neojen ve Kuvaterner yaşlı çökeller bu birimlerin üzerine
uyumsuzlukla yer almıştır.
19