Adobe Acrobat file (.pdf, 2Mb)

Şu söz düzümi nusgasynda degişliligiň aňladylyşy:business-planiş meýilnamasyiş meýilnamaGetirilen mysallardan görnüşi ýaly, aýyrgyçly söz düzümlerinde doly webölekleýin gabat gelmeler hem bar. Many birmeňzeşliginde grammatiki gurluşlar dürlibolup bilýär.Söz düzümleriniň birinji bölegi sanlardan bolanda dilleriň arasynda tapawutaçyk ýüze çykýar.one bookbir kitaptwo booksiki kitapthree booksüç kitap…… …..ten bookson kitapGetirilen söz düzümlerinde öwrenilýän dillerde san kategoriýasynyňaňladylyşynda aýratynlyklary görmek bolýar.Birinji sözi sandan bolan söz düzümlerinde iňlis dilinde köplük san goşulmasysöz düzümini grammatiki taýdan belgilendirýär. Olara gabat gelýän türkmen sözdüzümlerinde şeýle belginiň bolman, dilleriň arasynda bölekleýin gabat gelmäniňbardygyny görmek bolýar.Bir dilden beýleki dile terjime edilende bölekleýin gabat gelme sözlemderejesinde hem bolup bilýär. Bu ýerde, köplenç, dilleriň sözlem gurluşlaryndakyaýratynlyklar, käbir tapawutlar açyk ýüze çykýar: Meselem:It is forbidden to smoke here.Bu ýerde çilim çekmek gadagan.Getirilen mysallarda iňlis sözleminde aýratyn terjime edilmeýän “it” çalyşmasygurluş aýratynlygyny emele getiryär. Şeýlelikde, onuň türkmençe gabat gelmesiseljerilende dilleriň arasyndaky mazmun birligindäki bölekleýin gabat gelme aýanbolýar.Dilleriň arasynda sintaktik gurluşlaryň biri-birine düýpgöter gabat gelmeýängörnüşleri hem bolup bilýär. Iňlis dilinde özbaşdak habar bolup bilmeýän predikatiwsöz düzümlerinde we olaryň türkmen diline terjimelerinde şeýle hili gabat gelmelerbar. Meselem:I heard the door open.Men gapynyň açylanyny gördüm.Iňlis we türkmen dillerindäki mysallara seredenimizde, olaryň birinjisindäkigoşma doldurgyç gurluşy iňlis diliniň bir özüne mahsus (häsiýetli) sintaktik gurluş.Onuň türkmençe gabat gelmesi özünde işlik görnüşini jemleýän doldurgyç öwürmeýa-da käbir çeşmelerde goşma sözlemiň bir bölegi hökmünde garalýar. Şunlukdasintaktik gabat gelmezlik berlen mazmunyň ikinji diliniň özünde bar bolan serişdeleriarkaly berilýär. Ol hem eýelik düşümindäki adyň we ýöňkeme goşulmasyny kabuleden ortak işlik öwrümi arkaly amal edilýär. Bu bolsa iňlis predikatiw öwrüminiňtürkmen dilinde has atlaşan jümle bilen berilýändigini hem aňladýar.Iňlis we türkmen dilleri terjime taýdan has içgin öwrenilende olaryňgrammatiki gurluşlarynda doly, doly däl (bölekleýin) gabat gelmeleriň we gabat28