( S − ÇT ) ⋅ BL = 1,30⋅V1⋅.(3.9)gBu ýerde: g i– ýokary suw ösümlikleriniň belli bir görnüşiniň suwarassalaýjylyk ukyby. Biziň howa şertlerimizde gamyş we ýekeniň suw arassalaýjyukyby g i= 2·10 -4 g/m 2 s diýip kabul edilýär.Zeýkeşleriň kenarlarynda gurulýan suw ösümlikleri ösýän meýdançanyňgidrawliki hasaplamalary aşakdaky mysalda getirilýär.Mysal. Zeýkeş suwuny hlororganiki zäherli maddalardan arassalamak üçinhojalygara zeýkeşde kenar suw ösümlikleri ösýän meýdançasynyň taslamasynydüzmeli (1-nji b surat). Laboratoriýada geçirilen barlaglara görä zeýkeş suwundaK=0,2 g/m 3 gamma izomer (GHSG) bar. Şol zäherli madda üçin arassaçylykda wedurmuşda ulanylýan suwlaryň çäklendirilen toplumy ÇT=0,02 g/m 3 (1-nji tablisa)zeýkeşiň suwunyň akymynyň umumy mukdary Q y= 3,5 m 3 /s. Gamşyň we ýekeniňzeýkeş suwuny arassalaýjylyk ukyby g i= 2 · 10 -4 g/m 3 s.Suw ösümlikleri ösýän meýdançada suwuň ortaça tizligini, gamşyňarassalamak ukybyny göz öňünde tutup, V ý= 0,20 m/s deň diýlip kabul edilýär.Suwuň çuňlugyny zeýkeşiň aşaky böleginde h a=1 m we ýokarky böleginde h ý=0,2 mdeň diýip kabul edilýär. Zeýkeş suwy zäherli maddalardan gowy arassalanar ýaly,onuň suwunyň mukdarynyň 15-30%, zeýkeşiň kenarynyň erňeginde gurlan tekjedenakar ýaly edip hasaplamaly. Zeýkeşiň düýbüniň inini b a= 2 m we ýapgytlylykkoeffisiýenti m = 2, onuň uzaboýuna ýapgytlylygy i = 0,0002 we hanasynyň büdürsüdürlikkoeffisiýenti n = 0,0275 deň.Ýokarda getirilen maglumatlaryň esasynda zeýkeşiň hanasyndaky tekjäniň inini(a) we suw ösümlikleri ösýän meýdançanyň uzynlygyny kesgitlemeli. Zeýkeşiň kesekesigi (1-nji b surat) çylşyrymly bolany üçin ol aşaky we ýokarky böleklere bölünýärhem-de gidrawliki hasaplamalar aşakdaky tertipde geçirilýär.1. Berlen ölçegler boýunça zeýkeşiň aşaky böleginiň kese kesiginiň meýdany(w a) tapylýar:w a= (b a+2 mh a) · h a= (2 + 2 · 2 · 1) = 6 m 2 .2. Aşaky böleginiň öllenen ölçegi:λa= ba+ 2ha1+ m2;λa= ba+ 2ha21+m = 2 + 2⋅15 = 2 + 2⋅2,24= 6,48 m.3. Zeýkeşiň hanasynyň aşaky böleginiň gidrawliki radiusyny (3.4)baglanyşykdan tapylýar:69
ωa6Ra = = = 0,93m;Ra=λ 6,48a0,93 m.4. Zeýkeşiň hanasynyň aşaky böleginiň suwunyň akymynyň tizligi (3.5)baglanyşyk boýunça kesgitlenýär: mysalyň şertine görä zeýkeşiň hanasynyň büdürsüdürlikkoeffisiýenti n = 0,0275 we gidrawliki radiusy R = 0,93 m. I.I.Agroskiniň[1] kitabynda getirilen goşundynyň 5-nji tablisasyna laýyklykda C = 34,26.OndaR aV= C R ⋅ i = 34 ,26⋅0,0002 = 0,48 m s .a а/Zeýkeşiň aşaky böleginiň suwunyň mukdary: Q a=w a·V a=6·0,48=2,88m 3 /s.5. Zeýkeşiň ýokarky böleginden geçmeli suwuň mukdary:Q ý=Q 0– Q a= 3,50 – 2,88 = 0,62 m 3 /s.6. Zeýkeşiň hanasynyň ýokarky böleginde guruljak tekjäniň (bermanyň) ini(3.8) baglanyşykdan kesgitlenýär:Qуbаa = − − m(hа− hу)=2hV 2уу0,620,62−1−2(1 − 0,2) = − 2,6 = 7,75 − 2,6 = 5,15.2 ⋅0,2⋅0,20,087. Onda zeýkeşiň hanasynyň kenarynda guruljak suw ösümlikleri ösjektekjäniň inini α ≈ 5 m deň diýip kabul edilýär.8. Ýokarky mysalda berlen maglumatlar boýunça, ýagny: suwuň tekjedäkitizligi V ý; zeýkeş suwundaky geksohloranyň mukdary (K); gamşyň arassalaýjylykukyby (g i) we zeýkeşiň hanasynda guruljak tekjäniň ini (a) boýunça suw ösümlikleriösjek meýdançanyň uzynlygy tapylýar:70( K − ÇT ) ⋅ a(0,20 − 0,02) ⋅50,234L = 1,3⋅V= 1,30 ⋅0,20= = 1170 m;−4 g2 ⋅100,0002L = 1170 m.Şeýlelikde, hojalygara zeýkeşiň hanasynda guruljak suw ösümlikleri ösýäntekjäniň uzynlygy L = 1170 m≈ 1200 m deň diýip kabul edilýär.Wagtal-wagtal zeýkeşiň hanasynda gurlan suw ösümlikleri ösýän tekjäniňmeýdançasyny suwa basdyrmak üçin bioinžener desganyň gutarýan ýerinde suwuňderejesini ýokary göterer ýaly gatla gurmaly we onuň gowy işlemegini üpjün etmeli.
- Page 2 and 3:
TÜRKMENISTANDA YLYM WE TEHNIKASCIE
- Page 4 and 5:
GARAŞSYZ, BAKY BITARAP TÜRKMENIST
- Page 6 and 7:
TÜRKMENISTANDA YLYM WE TEHNIKAНА
- Page 8 and 9:
Tahýa − bu ýörite keşdelenipt
- Page 10 and 11:
EDEBIÝAT1. Saparmyrat Türkmenbaş
- Page 12 and 13:
düýşi” dessanyndaky agaç, yş
- Page 14 and 15:
Osman! Sana muştuluk olsun kim Hak
- Page 16 and 17:
5. Fuad Köprüli. Osmanlı İmpara
- Page 18 and 19:
M.A.TaganowaSÖZ ÝASALYŞY ÖWRENM
- Page 20 and 21: goýmagy öňe sürýär. Sebäbi o
- Page 22 and 23: hadysasy deriwasiýanyň we şekil
- Page 24 and 25: 16. Харитончик З.А. А
- Page 26 and 27: M.BegliýewIŇLIS DILINDEN TÜRKMEN
- Page 28 and 29: olup, olaryň aňladýan aýratyn m
- Page 30 and 31: gelmezlikleriň bardygy anyklanýar
- Page 32 and 33: TÜRKMENISTANDA YLYM WE TEHNIKAНА
- Page 34 and 35: Repetek goraghanasynda duşýan sü
- Page 36 and 37: Şeýlelikde, Repetek goraghanasyny
- Page 38 and 39: P.R.HydyrowGÜNDOGAR TÜRKMENISTANY
- Page 40 and 41: 400300ekz/m 2a2001000aýlar V VI VI
- Page 42 and 43: 2-nji tablisaGowaçanyň dürli syn
- Page 44 and 45: 4. Hydyrow P.R. Bugdaý ösümligin
- Page 46 and 47: G.Annaýewa, M.Esenowa, G.Muhamowa,
- Page 48 and 49: Bejeriş işleri geçirilenden soň
- Page 50 and 51: TÜRKMENISTANDA YLYM WE TEHNIKAНА
- Page 52 and 53: sporalar (70%) agdyklyk edýär, to
- Page 54 and 55: A.Nigarov, M.Sh.Tashliyev, O.Bayram
- Page 56 and 57: zolagynyň haly (ýagdaýy) guýy
- Page 58 and 59: 3-nji surat. Kese guýynyň egsiltm
- Page 60 and 61: сhsin[ πa( 2b)][ π L ( 2b)]= s.(
- Page 62 and 63: π2Lb= 0,4255,l ≈ 217 m.Şeýleli
- Page 64 and 65: Ö.NazarmämmedowTÜRKMENISTANYŇ Z
- Page 66 and 67: Ýokary derejeli suw ösümliklerin
- Page 68 and 69: ösýän kenar meýdança zeýkeşl
- Page 72 and 73: Zeýkeşiň hanasynda gurlan suw ö
- Page 74 and 75: A.M.Penjiýew, B.D.MammetsähedowDI
- Page 76 and 77: 1-nji surat. Gije-gündizde gün ra
- Page 78 and 79: energiýasynyň bahasynyň ýel ele
- Page 80 and 81: TÜRKMENISTANDA YLYM WE TEHNIKAНА
- Page 82 and 83: olmaly. (6) we (8) deňlikleri aşa
- Page 84 and 85: EDEBIÝAT1. Daňlyýew H. Algebra w
- Page 86 and 87: Gaz akymlarynyň pes tizliklerinde
- Page 88 and 89: olsa, onda2A ω2g1=0G i + G U = ( G
- Page 90 and 91: J.Myradov, M.YazkulyyevTHE PHYSICAL
- Page 92 and 93: giňligi bogun aralary dar bolan go
- Page 94 and 95: INTERNET ULGAMLARYNDAN ALNAN GYZYKL
- Page 96 and 97: MAZMUNYGaraşsyz, baky Bitarap Tür