Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

şube’denArtçı depremler yapının 1 Mayıs 2003 Bingöldepremindeki hasar düzeyini artırmamıştır..Şekil‐4. Şekil‐2’deki artçı deprem ivme kaydındanhesaplanmış Fourier spektrumuYAPININ PERİYODUYapı periyodunun deprem sırasında değişimi1 Mayıs 2003 Bingöl depreminden sonra Bingöl İlBayındırlık Müdürlüğü Hizmet Binasınakonulmuş ivme ölçer kayıtlarından çıkartılmıştır.Yapıdan alınan ivme kayıtlarının Fourierspektrumları hesaplanmıştır. Şekil‐1 ve Şekil‐2’deyapıda alınmış tipik bir ivme kaydı ve bu kayıttanhesaplanmış Fourier spektrumu verilmektedir.Fourier spektrumunda genliğin büyük olduğunokta yapının 1’inci mod titreşim periyodunu(1/frekans) vermektedir.Bu yapıda depremden sonraki günlerde olmuşartçı depremlerde ölçülmüş en büyük ivmelerleyapı periyodu arasındaki ilişki Şekil‐5’deverilmektedir. Yapıda ölçülen ivmenin 5 cm /sn2kadar olduğu zaman yapı periyodu 0.45 sn kadar,maksimum ivmenin 25 cm/sn2 kadar olmasıyapının periyodunu 0.55 sn kadar büyütmektedir.Yapı periyodunda 0.55 sn – 0.45 sn / 0.45 sn =% 22 kadar artış olmaktadır. Bu artış ivmenin 5 cm/sn2’den 28 cm /sn2 yükselmesi sonucu olmuştur.Bu ivmeler yerçekimi ivmesi cinsinden verilirse:5 cm/sn2 / 981 cm/sn2 = 0.005 g ve 0.0285 golmaktadır. Yapının ağırlığı cinsinden verilirseyapıya gelen yatay yük yapı ağırlığının % 0.5 ve% 2.85’i gibi çok düşük düzeylerdedir. Bu yükdüzeyleri yapı için elastik düzeylerde yüklerdir:Şekil‐5 Artçı Deprem Uç İvmeleri – Yapı PeriyoduİlişkisiYapı periyodundaki artış yapının taşıyıcıelemanlarının elastisite modülü (E) ve enkesitlerinin (A ve I küçülüyor) çatlaklı olması ileilişkilidir. Yapı periyodundaki % 22 artış, yapınınEI değerlerinde (EI) 0.5 olarak yansıtılabilir: EI =0.47 (EI)o başlangıç rijitliğinin % 47’si kadar birrijitlik olarak kabul edilebilir.YAPININ SÖNÜM ORANIYapıların bir diğer dinamik özelliği olansönüm oranı da, uygulanan deprem yükü sonucuolan hasar: betonarme yapılarda dolgu duvar iletaşıyıcı betonarme çerçeve arasındaki ara yüzeydesürtünme ve bölme duvarda olmuş çatlak arayüzeylerinde sürtünme ile artmaktadır.Yapıların tasarımında kullanılanidealleştirilmiş elastik ivme spektrumlarındakabul edilmiş sürtünme oranı % 5’tir.1 Mayıs 2003 Bingöl depreminde Bayındırlık İlMüdürlüğü hizmet binasında alınan artçı depremivme kayıtlarından hesaplanmış Fourierspektrumlarından yapının sönüm oranlarıhesaplanmıştır. Bu hesapta yapının öz titreşimfrekansı spektrum genliğinin en büyük olduğufrekanstır. Bu frekanstaki genlik Ao olarak alınırve spektrum genliğinin Ao / √2 kadar azaldığıyerlerdeki frekanslar f1 ve f2 olarakhesaplanırsa sönüm oranıİMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 21