Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

sınırları zorlayan mühendislikKIZLARAĞASI HANI VE HİSAR CAMİİEmrah AKSİNİnşaat Mühendisiİzmir için önemli yapılardan biri KızlarağasıHanıʹdır. Yapının 1745 yılında tamamlandığısanılmaktadır. Yapımı hakkında kesin bilgilerolmamakla birlikte, yaptıran kişinin Kızlarağası HacıBeşir Ağa olduğu bilinmektedir.İzmir Liman Kalesiʹnin hemen arkasında, 1744yılında hanın inşasına başlanır ve 1745 yılındatamamlanır. Han, döneminde önemli bir boşluğudoldurmuştur. Bugünkü Yemişçiler ve Halim AğaÇarşısı ile anılan yerde olup, ana cephesiKeresteciler Sokağıʹna açılmaktaydı. Günümüzdeburası 871 sokaktır.Kızlarağası Hanı, 4000 m 2ʹlik alanı kaplayan,kareye yakın dikdörtgen planlı, avluya bakankısımları iki katlı, bedestenleri tek katlı, yaklaşık 500m 2 ʹlik avlusu olan görkemli bir yapıdır. Hanın çatısıtamamen kurşun kaplıdır.Osmanlı mimarisinin günümüze gelen,İzmirʹdeki nadir eserlerinden olan han, diğer hanlargibi genelde kare bir forma sahiptir. Binanın içindedikdörtgen ve geniş bir avlunun ortasındageleneksel olarak bir şadırvan ve havuz bulunmasıgerekmektedir. Günümüzde böyle bir alan mevcutdeğildir. Han, hemen her uzun mesafe hanındaolduğu gibi iki katlı idi. Üst katta galeriye açılanodalarda yatmak isteyenler konaklar, zemin katta iseüst kısmın sade yaşamının tam tersi görülürdü.Yükleriyle develer, tüccarlar ile hizmetkarlarınkalabileceği odalar, malların boşaltıldığı vepazarlandığı dükkanlar ile pazarlık yapan insanlarbulunurdu.Han, limana yakın olması sebebiyle, her zamancanlı kalmıştır. Han belli dönemde bir tür borsa gibide çalışmış, özellikle iç avluya dönük dükkânlardabu işler yoğun olarak yapılmıştır. 18. ve 19.yüzyıllarda, teknolojinin ulaşım alanında çeşitlideğişikliklere yol açması ve ekonomik hayatınzaman zaman yer değiştirmesiyle birlikteKızlarağası Hanı da yavaş yavaş öneminikaybetmiştir. Han, gece konaklamaların sonaermesinden sonra, sadece malların indirildiği vedepolandığı bir yer durumuna gelmiştir.1993 yılında restore edilerek günümüzde turistikbir çarşı olarak hizmete giren Kızlarağası Hanıʹndaçok çeşitli el sanatları ürünleri, halılar, deri kıyafetlerve hediyelik eşyalar satılmaktadır.İzmirʹin eski anıtsal yapılarından bir diğeri deHİSAR CAMİİʹdir. Aydınoğlu (Molla) Yakup Beytarafından 16. yüzyılın sonlarında yaptırılmıştır.Kesme taşlardan inşa edilen camiinin içi, Osmanlısüsleme sanatının en güzel örneklerinisergilemektedir.Belgelerde yapılış tarihi olarak 1592 ve 1598olarak geçen camiinin ortasında merkezi büyükkubbe ve iki yanda uzunlamasına ikişer kubbebulunmaktadır. Son cemaat kısmı 7 kubbeli birrevaktan oluşur.Bahçe duvarı ile öndeki iki şadırvanlımeydandan ayrılan dar uzun harimi, bir geçitlegüneye uzar. 1813, 1881, 1927 ve 1980 yıllarındaonarım gören cami, güneyden ve batıdan payandakemerleri ve duvarlarıyla desteklenmiştir.Dekorasyon 18. ve 19. yüzyılların etkisi ilezenginleştirilmiştir. Sütun başlıklarında, pencereüzeri ve cephe süslemelerinde mihrap, minber vevaiz kürsüsünde Avrupa sanatsal etkilerini görmekmümkündür. Hisar Camii, aynı zamanda İzmirʹin enbüyük camisidir.İMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 49