Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

düşün ve sanatSultanhisar doğusundaki Malgaç, Umurlu ve Köşkcivarındaki Emirdoğan, Musluca ve Koçak Çayları,İncirliova doğusundaki Büyük İkizdere Çayı ilebesleyicileri arasında yer alır. B. Menderes’e“büyük” denmesinin nedeni de bilindiği gibi, Aydındağlarının kuzeyinde yer alan ve aşağı yukarı aynıözellikleri taşıyan bir havza akan ve aynı adıtaşıyan ırmaktan daha büyük bir akarsu olmasıdır.B. Menderes’in uzunluğu 584 km’dir. Havzasıboyunca genişliği bazı yerlerde 8-16 m, bazıyerlerde 12-15 m’yi bulur. Bu toplam uzunluğun 170km’lik kısmı ilimiz sınırları içindedir. Doğduğuyerlerden Ege Denizi’ne döküldüğü yere kadar olanbereketli ovalara B. Menderes havzası denir. Buhavzanın Aydın ile sınırları içindeki bölümüneaşağı, doğuda kalan diğer bölümüne de yukarıB.Menderes havzası adı verilmektedir. Bu iki havzatoplam olarak 25.000 km 2 civarındadır. Havzadakiyıllık yağış miktarı 16.385 m 3 ’tür. Bu iklim ve araziortamında akan nehrin yıllık debisi ise, 3.375milyon m 3 ve göletlerde toplanan su miktarı da,2.253 m 3 civarındadır.İşte, tarihi eski zamanlardaki halleri veişlevleri ve bazı teknik değerleri bunlar olan B.Menderes, bütün bu özelliklerini ve güzellikleriniyakın zamanlara kadar sayınız ki büyük birkıskançlıkla korumakta, havzasında ve yöresindeyaşayan insanlara görülmemiş bir şefkatle hayatkaynağı olmaya devam etmekte idi. Ancak,günümüzden yaklaşık 40 yıl kadar önce, tabiatınbizlere bir lütfu olan bu velinimet nehrinsularında, havzasının olağanüstü verimlitopraklarında, var olmasına neden olduğu doğadengelerinde bir bozulma ve kötüye doğru gitmesüreci başlamıştır. Gözlerimizin önünde hükmünübüyük bir acımasızlıkla icra eden bu süreç,günümüzde hızını ve boyutlarını ürkü verici birşekilde artırmış olup, B. Menderes’in sularınınkirlenmesi, debisinin azalması, içinde yaşayancanlıların yavaş yavaş yok olması yönünden korkunçboyutlara ulaşmıştır. Bütün zamanlar boyuncatertemiz suları ile yaşama can suyu olmuş bu ulunehir günümüzde ne yazık ki, bütün bunedenlerden ötürü şimdiye kadar hayat verdiğihavzanın ortasında akan bir açık havakanalizasyonuna dönüşmek üzeredir. Kuşkusuz B.Menderes kendiliğinden bu duruma gelmedi. Onubizler bu hale getirdik… Şimdi de bu “işi” nasılgerçekleştirdik, onun üzerinde duralım. B.Menderes’in kirlenmesi önce çevresinde kirlilikyaratan bir ortamın oluşması ile başlamıştır. Sonrada bu ortamın ürettiği ve kirlilik oluşumuna nedenolan atıkların ve çeşitli zehirli maddelerin nehrinsuyuna karışması ile gerçekleşmiştir. Bütün bumaddeler gökten zembille inmedi. Onları bizlerürettik ve görülmemiş bir aymazlıkla, elim birvefasızlık örneği sergileyerek ve büyük birsaygısızlıkla nehrin sularına saldık. Önce kirliliknedir ondan başlayalım.Kirlilik, toprak ve su kirliliği olarak iki ayrıkategoride tanımlanıyor. Buna göre kirlilikoluşumunun en önemli halkalarından biri toprakkirliliği; yerleşim birimleri ve sanayi tesislerindenkaynaklanan, aşırı ilaç, yoğun zirai gübre kullanımı,tarım arazilerinin usulüne uygun dinlendirilmesi,çöp atıkları, su ve rüzgâr erozyonu ve topraklarınamaç dışı kullanımının neden olduğu kirliliktir.Konumuzun özünü oluşturan ve B. Menderesnehrini doğrudan ilgilendiren su kirliliği ise, DünyaGıda ve Tarım Örgütü “FAO” tarafından; canlıkaynaklara zararlı, insan sağlığı için tehlikeli,balıkçılık çalışmalarını engelleyici ve su kalitesinibozan etkiler yaratabilecek maddelerin sularabırakılması ve karışması” şeklinde tanımlanıyor.Şimdi de suya veya toprağa karışarak, sağlık baştaolmak üzere üretim, istihdam vb. pek çok konudahepimizi etkileyen bu kirliliğin verdiği zararlarınneler olduğunu görelim.Genel olarak kirlilik, öncelikle çevrede yaşayaninsanların yavaş yavaş zehirlenmesine nedenolmaktadır. Buna bağlı olarak en çok görülenhastalıklar şöylece sıralanabilir. Bir kere,kansorejen maddeler nedeniyle ölümcül kanserhastalığına yakalanma riski herkes içingündemdedir. Ayrıca, sinir ve sindirim sistemihastalıkları, ur teşekkülü, şuur bozuklukları, suçameylettirici ajitatif arazlar, kramp, kangren,çeşitli ağrılar, baş dönmeleri, sığırlardan geçen veBrusella denilen bir çeşit humma hastalığı, kurt vetenya oluşumları, homonal bozukluklar, aşırıbüyüme veya cüce kalma, diyabet ve türlü genetikbozukluklar ve daha bir çok hastalıklar hep sukirliliğinin neden olduğu, bazen ölümle sonuçlanansağlık sorunları ve yol açtığı diğer zararlardır.İMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 57