Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

incelemeler6. 17 AĞUSTOS 1999 DEPREMİ SONRASIİSTANBUL VERİLERİNİNDEĞERLENDİRİLMESİAşağıda verilecek ayrıntılı istatistiksel bilgilerAykut BARKA ve Ali ER tarafından Barka’nınölümünden sonra yayınlanan “İSTANBUL,Depremini Bekleyen Şehir” isimli eserlerindenalınmıştır (Om Yayınevi, İstanbul 2002).İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem KrizMerkezi Hasar Tespit Komisyonu, 17 Ağustos 1999depreminden 2001 yılı bahar aylarına kadar toplam124.853 konut ve iş yerini zemin ve yapı kalitesiaçısından incelemiş ve incelemeler sonucundaortaya çıkan sonuçlar deprem riskini büyüten asılfaktörün daha çok zemin değil, yapısal sorunlarolduğu yönünde görüş bildirmiştir. Komisyonbaşkanı inceleme sonuçları ile ilgili olarak şunlarısöylüyor: “İnşaatlarda eksik ve kalitesiz malzemekullanılmış, bazı binalarda betonu elle sıktığımızdadahi dağıldığını gördük. Elle yapılmış betonunortalama ömrü 50 yıl. Sur içindeki yapılar yaşlı, bukaygılarımızı arttıran bir başka faktör. ...Güçlendirme çalışmalarının da büyük bölümü kaçakyapılıyor, 32 ilçeden sadece 130 güçlendirme projesiizin ve onay için belediyeye getirildi. Belediyeyegetirilmeyen kaçak projelerin ne ölçüde doğruyapıldığını bilemiyoruz.”Hasar tespit komisyonunca 124.853 konut veişyerinde yapılan kontrollerde saptanan başlıcakusur veya eksiler şöyle;• Her yüz binanın 90’ında kalitesiz betonkullanıldığı tespit edildi.• Her yüz binanın 64.20’sinde korozyon sorunu var.• Her yüz binanın 61.23’ünde tuzdan arındırılmamışdeniz kumu kullanılmış.• Her yüz binanın 16’sında yaşlanmaya bağlıyıpranma var.• Her yüz binanın 11.27’sinde beton yeterincesulanmamış.• Her yüz binanın 12’sinde çeşitli mimari hatalarvar.• Her yüz binanın 23.40’ında zemine bağlı sorunlarvar.Bu sayılanlara ilave olarak aşağıda sıralanan diğerhatalar da yapısal anlamdaki kusurlardır.• Bodrum kat kolonları sıvasız ve çıplak bırakılaraksuya karşı korunmasız bırakılmıştır. Bu nedenledemirler belli bir süre sonra korozyona uğrayaraktüm yapıyı tehdit eder hale gelmiştir.• Kolon – kiriş bağlantı hatalarına çok sıkrastlanmıştır. Bu durum bina direncini ciddi biçimdezaafa uğratmaktadır.• Kolon desteği olmadan birbirine bindirilmişsaplama kirişlere çokça rastlanmıştır.• Pek çok binada gözlenen çıkmalar depremde ilkhasar görecek kısımlardır.• Bitişik nizamda inşa edilmiş binaların kolon vekiriş yükseklikleri farklıdır ki bu da başka bir cidditehdittir.Yine 17 Ağustos 1999 depreminden sonraİstanbul’da yapılan araştırmalar kapsamındakalitesiz olarak saptanan yapı stoğu içinde kalancamilerin taşıdığı riskin boyutu yüksek olup tarihseltüm depremlerde en büyük hasarı gören yapılarınbaşında camilerin geldiği hususundaki yargıdoğrulanmaktadır. Bu risk büyüktür, çünkücamilerin önemli bölümü kaçak olarak inşaedilmektedir. Kayaş, Kayseri, Karaman, Antalya,İzmir, Muğla ve diğer yerleşim birimlerinde 2001‐2002 yıllarında 13 adet caminin minaresinin şiddetlirüzgara bile dayanamaması camilerdeki riskinboyutu hakkında yeterli fikir vermektedir. Buyıkımlar sırasında ölenler az olsa da çok sayıdakişinin yaralandığı hatırlardadır. Bu üzücü vedüşündürücü tablo yıllardır süren kaçak cami yapımınagöz yumulmasının bir sonucudur. İmar başta olmaküzere tüm mevzuata aykırı inşa edilen kaçak camiyapımını hassas bir konu olması nedeniyle gözyumulup kaçak cami yapımına el atından teşvikedilirken, kaçak camiler hakkında işlem yapmakisteyen yetkililer dinsizlikle suçlanmaktadır.Zamanın diyanet işleri başkanının 13 camininrüzgarın etkisi ile yıkılması üzerine yaptığıaçıklamalar camilerle ilgili deprem riskininboyutunun ne kadar ciddi olduğunu çok net olarakifade etmektedir. Şöyle ki,• Yurt genelinde yapımı devam eden camilerin %81’i ruhsatsız, % 55’inin de mimari projesibulunmuyor.• Özel ve tüzel kişiler yaptırdıkları camiler için baştaimar mevzuatı olmak üzere tüm işlemlerden muafİMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 31