Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

incelemelerülkenin farklı gelişmişlik düzeyine sahip bölgeleriarasında da görülebileceği açıktır.8. NE YAPILMALI, KİM NASIL YAPMALI?İnsanoğlunun depremleri önleme veya tehlikeyiortadan kaldırma gibi olağanüstü bir gücü yokturama depremlerin felakete dönüşmeyi önleyecekgücü ve bilgisi vardır. Gelişmiş ülkelerin yaptığı dabu bilgi ve gücü kullanmaktır. Japonya 1980 yılındanbu yana her yıl yaklaşık 30 milyar dolar (bütçesinin%5’i) harcamaktadır. Hükümet bazında çok iyiorganize edilmiş gruplar bu çalışmalarıyürütmektedir. Japonlar Tokyo’da 1923’te 140.000kişinin öldüğü Kanto depreminin benzeri birdepreme karşı hazırlanmaktadır. Olası hasar 1.5trilyon dolar olarak tahmin edilmektedir. En çokkorkulan şey deprem sonrası yangınlar olupyangınların yayılmaması için semtler birbirindenduvarlarla ayrılmaktadır. Amerika’da da LosAngeles kentinde deprem riskini düşürmeyiamaçlayan çalışmalar bu konuya başka bir etkiliörnektir.Türkiye’de ise deprem riskini düşürmek amacıylabütçeden ciddi bir kaynak bugüne kadar ayrılamadığı gibibu işi yürütecek bir örgütlenme de gerçekleştirilememiştir.Bu eksiklik bir ülkenin ulusal savunma stratejisine sahipolmamasına benzetilebilir. Bu nedenlerle depremehazırlanmakla görevli her kurum kendine göre bir şeyleryapmaya çabalamaktadır. Risk boyutunun tamamı yerineparçaları tartışılmaktadır. Örneğin medyada çokça sözüedilen boğaz köprülerinin güçlendirilmesi içinJaponya’dan kredi temin edilmiştir. Ancak riskin enbüyük parçasını oluşturan konut binalarından sözedilmemektedir (Barka A. ve Er E., 2002).Bir deprem bilgi bankasının oluşturulması,deprem zararlarının azaltılması stratejisinin temeltaşı olacaktır. Müteahhitlik sistemininbaşıbozukluğuna bir son verilip inşaat müteahhitleriodası kurulmasının da yararlı olacağı ifadeedilmektedir. Deprem riskini azaltmayı amaçlayanprojeler bir ulusal program çerçevesinde dünyadauygulanmaktadır. Deprem riskini minimize etmekiçin bütçeden her yıl düzenli pay ayrılması parasalkaynakların Dünya Bankası, Avrupa KalkınmaBankası gibi kuruluşlardan kredi olarak sağlanmasıveya projeler bazında çeşitli ülkelerden kredibulunması ayrıca gerektiğinde ek vergiler konulmasıda örneğin, zorunlu deprem sigortası veya benzerfonlardan pay ayrılması yetkisi hükümet veparlamentonundur. Türkiye’nin deprem riskiülkenin doğusundan batısına kadar kentleri, köylerineredeyse tümünün deprem tehlikesi altındabulunması nedeniyle belirli bir bölge ile sınırlıdeğildir. Büyük olasılıkla işin ekonomik boyutundanürkülmektedir.Deprem tehlikesi en üst noktaya çıktığındainsanların depreme olan ilgisinin en alt seviyedeolduğu, deprem tehlikesi en düşük seviyeyedüştüğünde ise insanların depreme olan ilgisinin enüst seviyeye çıktığı maalesef bir gerçektir. Çünküdeprem tehlikesinin en düşük seviyeye düştüğü andepremin hemen sonrasıdır. Enerji boşalmıştır vebenzer büyüklükte yeni bir deprem için yıllargeçmesi gerekecektir. Dolayısıyla deprem tehlikesien düşük seviyededir. Depremin üzerinden zamangeçtikçe yaşam normale döner, deprem de giderekunutulur. Oysa zaman akıp geçtikçe depreme nedenolan fay biraz daha gerilerek kırılma noktasınayaklaşır. Bu durumu doğal karşılamak gerekir. Eğerdeprem halkın gündeminde yoksa doğal olaraksiyasetçinin gündeminde de olmamaktadır.9. DEPREM BÖLGELERİNDEUYGULANMASI ÖNERİLEN PLANLAMA VETASARIM İLKELERİ VE ALINMASIGEREKEN ÖNLEMLERİN ÖZETİ• Deprem felaketini yeni bir yaşam biçiminioluşturma fırsatı olarak değerlendirip yok olan yapıstoğunun çağdaş, ekolojik, geleceğe yönelik birplanlama ile yenilenmesi.• Mevcut yapı stoğunun hasar durumlarına göreenvanterlerinin çıkarılması buna bağlı olarak terketme, boşaltma, güçlendirme, sağlıklı hale getirme,yenileme, yeniden inşa etme şeklinde belirlenecekmüdahalelerin yapılması.• Deprem ile ilgili eğitim programlarınınhazırlanması ve uygulanması.• Merkezi yönetim, yerel yönetim, sivil toplumörgütleri, kullanıcı, yatırımcı, yapımcı gibi busüreçte rol alanların yetki ve sorumluluklarının yasave yönetmeliklerle yeniden düzenlenmesi.• Ulaşım, iletişim, enerji nakil, kanalizasyon gibialtyapı sistemlerinin üstyapı ile entegre bir şekildeele alınması.• Betonarme dışında daha hafif yapı malzemeleri veyapım tekniklerinin araştırılıp geliştirilmesi.İMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 33