Ağustos 2005 - Sayı: 124 (2933 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

eton köşesikullanılan tuzların etkisiyledir. Klor iyonlarınıngenel olarak kaynağı şunlardır [1]:• Portland çimentosunun hidratasyonunuhızlandırmada aşırı kalsiyum klorürün kullanımıile sonuçlanan yapısal hatalar,• Betonda katkı maddesi olarak su azaltıcıkatkının kullanımını dengelemek için içerisinde azmiktarda da olsa kalsiyum klorür içeren kimyasalkatkıların kullanılması,• Beton karışımı sırasında klor içeren agregaveya suyun kullanılması,• Kış aylarında özellikle beton yollardabuzlanmayı önlemek için beton yüzeyine tuz(NaCl) serpilmesi,• Betonarme yapıların deniz suyuna veya kloriçeren sulara temas etmesi,Klor iyonları beton yüzeyinde bulunduğu vebeton içerisine çatlaklar veya kılcal boşluklar ilebetona girmeye başladığında korozyonreaksiyonu hemen başlar. Reaksiyonbaşlamasından sonra klor etkisi betonda zamanlagelişir ve ilerlediği zaman beton korozyondanönlenemez [4]. Klor iyonları tarafından betonaverilen zarar etkisi taşınma fazı ve korozyon fazıolmak üzere iki faz halinde incelenebilir. Taşınmafazında klor iyonları beton içerisine girer vekorozyon işleminin başlaması için ortam hazırlar.Hazırlık safhası fazında beton içerisinde bulunançelik çözünmeye başlar. Bu durumda betoniçindeki çeliğin taşıma gücü azalır ve betonda daçatlamalar ve yüzeyde pullanmalar görülmeyebaşlar.Klor iyonlarının beton ve çelik üzerindekizararlı etkisinin belirlenmesinde betonun kılcallıkve difüzyon katsayıları önemli rol oynamaktadır.Kılcallık katsayısı betonun içerisindeki kılcalboşluklar vasıtası ile bünyesine suyu çekebilmeyeteneği olarak tanımlanabilir. Su klor iyonlarınınbeton yüzeyinden içeriye doğru girebilmesinde enbüyük taşıma vasıtasıdır. Dolayısı ile klor iyonlarıbetonun daha iç bölgelerine su vasıtasıyla kılcalolarak çok hızlı bir şekilde girebilmektedir.Difüzyon katsayısı da betonun içerisine nem almayeteneği olarak tanımlanabilir. Etüv kurusudurumunda olan bir beton tuzlu suya temasettirildiğinde birkaç saat içerisinde betonun birkaçmm yüksekliğinde tuzlu suyu absorbe eder. Bunakarşı, yüksek miktarda doygun veya nemli olanbir betonda klor iyonlarının absorbe edilmesi çokyavaş olmaktadır. Genel olarak tam olarakdoygun bir çimento pastasının difüzyon katsayısı10‐12 m2/s.’dir[5,6]. Betonda priz hızlandırıcı, prizgeciktirici, akışkanlaştırıcı, süper akışkanlaştırıcıvb. gibi işlenebilmeyi istenilen şekilde düzenleyicikatkılar beton üretimi sırasında çimentoağırlığının % 1‐3 oranında karışıma ilave edilir. Bukatkı türlerinden priz hızlandırıcılar Cl‐ içerenkatkılardır ve bunlardan yaygın olarak kullanılanıkalsiyum klorürdür (CaCl2) [7].Klor TabakasıBeton iyonları 3CaO∙Al2O3∙CaCl2∙10H2O(Friedel tuzu) ve 3CaO∙Al2O3∙3CaCl2∙32H2Oformundaki kristal hidratasyon ürünlerininbirleşimi halinde bulunabilir. Klorürün anakaynağı deniz suyu veya buzlanmayı önlemekiçin kullanılan tuzlardır. Betonun difüzyonmekanizması tarafından beton içerisindeki klorürderinliği ve miktarı denklem (1)’de verilmiş olanFick’in 2. difüzyon kanununa görebelirlenmektedir.Denklemde; Cx ve Cs sırası ile belirli bir xderinliğindeki ve yüzeydeki klor iyonukonsantrasyonudur. D klorür difüzyon katsayısıve t ise zamanı göstermektedir. Denklemde erf isematematikte kullanılan hata fonksiyonunugöstermektedir. Buna göre difüzyon katsayısıbilinen bir betonun yüzeyindeki iyonkonsantrasyon değerinin de bilinmesi ile herhangibir yaştaki betonun yine herhangi birderinliğindeki klorür konsantrasyonuhesaplanabilmekte olduğu belirtilmektedir [8,9].Çelik Donatının PasivasyonuÇeliğin pasivasyonu; metalin yüzeyindekuvvetli bir oksit tabakasının varlığından dolayıince ultra koruyucu film tabakası ile kimyasaltepkimeye gösterilen direnç olarak tanımlanabilir.İMO İzmir Şubesi Ağustos-2005 Yıl: 20 Sayı: 124 37