okul dergisi

Seçkin Sevim
kaldığıyla ilgili bu tez birçok başka yazıda da yankısını buldu. Hatta
çoğu zaman, her kapıyı açan bir anahtara dönüştürüldü. Örneğin, Hasan
Bülent Kahraman benzer esinler taşıyan "Siyasal Romanın Ölümü"
adlı yazısında, Türk edebiyatında trajedinin yokluğundan, fantastik
olanın zayıflığından, metafizik eksikliğinden, kötülük, şiddet ve
yenilgi korkusundan yakınır. (72)
Gürbilek, söz konusu çalışmasında Y eşilçam Sineması 'nda kötülüğün
temsili ekseninde de dikkate alınabilecek şu sorulan sorar:
Türk edebiyatının kötü kahramanları, yetimliği çoktan geride bırakmış
asi evlatları okurda neden çoğu zaman bir çeviri duygusu uyandırıyor?
Bize neden kitaptan kapma fikir ve özlemlere mahkum, gecikmiş
azaplar ve ödünç alınmış arzularla davranan iğreti tipler olarak görünüyor?
Bünyemize aykırı mı bu tipler? Böyle bize özgü bir bünye, bir
"orijinal Türk ruhu" mu var? O ruhun ihtiyaçlarına bağlı kaldığımızda
neden -yalnızca kahramanların da değil, okur yazar herkesin- yansı
züppe, öteki yansı taşralı olarak görünmeye mahkı1m? (9)
Öte yandan şu gerçek de göz önünde bulundurulmalıdır: Özellikle özel
televizyonların yayın hayatına başlamasıyla birlikte gündeme gelen yerli
diziler, eski Yeşilçam Sineması'nın yeni koşullara uyarlanmış bir versiyonu
gibidir. Bu yerli diziler ile eski Y eşilçam filmleri arasında pek çok
benzerlik bulunabilir. Ancak yerli dizileri, eski Yeşilçam filmlerinden
ayıran önemli bir farklılık vardır. Haftada bir yayımlanan ve eski Yeşilçam
piyasasına benzer koşullarda üretilen bu dizilerde "kötü"nün ve "kötülük"ün
doğasına ilişkin yaratıcı bir arayış söz konusudur. Nitekim Gürbilek
de yerli dizilerdeki bu dönüşümü analiz eder:
Kara Melek'ten Yılan Hikayesi'ne, Deli Yürek'ten Aynalı Tahir'e kadar
hemen hemen bütün televizyon dizilerinde artık zengin bir kötüler
repertuarı var. Şeytani, hain, yılansı tipler; ahlaki bir düşüş sonucu kötülüğe
yuvarlanmış karanlık ruhlar; "kötülerin de yaşamaya hakkı vardır"
diye bağıran, delici kahkahalar atan, bir ruhsal derinliği olsun istenmiş
hainler; çok eskiden yaşanmış acı yüzünden kötülükte karar
kılmış hınç dolu adamlar; bir çıkar uğruna ya da zevk aldıkları için ya
da sırf pisliğine kötülük yapanlar; dişi örümcekler, Doğulu mağrur kötüler,
marazi caniler. Artık kabak tadı veren iyicil aile ve mahalle dizilerinden
sonra bütün bu filmler, toplumun ilgisinin en azından şimdilik
karanlık ve kötü olana kaydığını gösteriyor. (90-91)
Michael Shermer, İyilik ve Kötülüğün Bilimi adlı çalışmasında ahlaklı olmanın
insan doğasının bir parçası olduğunu ileri sürer (69). Shermer'a
215