okul dergisi

Zeki Demirkubuz Filmlerinin Ortak Anlatı Yapısı
lamına gelmez. Filmin içindeki iç anlatılar da birbirlerini tekrarlar. Türkan
başlangıçta bakımını üstlendiği Aslan Bey tarafından ezilen, zor durumda
yaşamaya çalışan, Muharrem ile sorunlarını paylaşan bir temizlikçi
iken, uygun koşullar oluştuğunda nefret ettiği Aslan Bey'le evlenip eline
geçirdiği bu statü ile Muharrem'e karşı cephe alır. Muharrem ise, hayat
kadınına yakınlaşır görünse de kendisine bir miktar sıcaklık ve sevgi
gösterildiğinde yeniden hırlamaya başlar ve kadını aşağılayarak gitmesine
sebep olur. Bilgi bakımından arkadaşlarından üstün bir görünüm çizse de
sosyal olarak dışlanır, yalnızlaşır. Yalnızlık, içe dönme, karanlıkta kalma
değişmez biçimde karakterlerin etrafını sarar. Muharrem'in arkadaşları
için de durum değişmez, onlar ne kadar "biz" ve "birlik" için de eğlenseler
de Muharrem onlar için hep gerçekleri yüzlerine vuran aşılmaz bir engeldir.
Yalnızlıklarını kendi benliklerinden vazgeçerek, Cevat'ın arkasına
sığınarak gizlerler. Genel olarak görüldüğü üzere C Blok, Masumiyet,
Üçüncü Sayfa, İtiraf, Kader, Kıskanmak ve Yeraltı'nda anlatının başlangıç
durumuyla bitiş durumu arasında bazen bir senteze ulaşma biçiminde
bir farklılık vardır. Anlatının kapalılığı, ahlaki ve düşünsel olarak yeni bir
duruma geçmeme en açık ifadesini Yazgı ve Bekleme Odası 'nda bulur.
Bununla birlikte tüm filmlerde belirli bir sıkıntıyla yaşayan, bunalım
geçiren kahramanın bir arayışa çıkması, sarsıcı bir karşılaşma ve buluşmayla
kendini bir durumun içinde bulması ve (Yazgı ve Bekleme Odası
hariç), belirli bir kişiye tutkuya varan düzeyde bir bağlılık, sonundaysa
yıkım gerçekleşmektedir.
Zeki Demirkubuz'un filmlerini bütünüyle tematik bir tür anlatısı içinde
değerlendirmek mümkün değildir. Onun filmlerinin türler arasında dolaşan,
bazen türleri kendi arasında bir diyaloga sokan bir yapıdadır. Filmlerinde
karakterlerin eylemleri bir suçluluk psikolojisi üzerinden şekillenir
ama filmler suç filmleri düzeyinde bir kriminalliğe sahip değildir. Karakterlerin
davranışlarına yoğun bir bağlanma arzusu ve aşk hakimdir;
onlar sevdikleri için ölmeye hazır bir görünüm sergileseler de, hikaye bir
romans türünde değil, değerleri sorgulayan ve sarsan bir yapılanmaya sahiptir.
Karakterlerin yaşamı yoğun bir Yeşilçam melodramıyla sarılı görünse
de, "mutlu son" olarak karakterler arası bir buluşmadan çok "arayış"
kavramı öne çıkmaktadır.
Demirkubuz'un filmleri tematik olarak metropolde yaşayan, sosyoekonomik
olarak orta sınıf ve alt sınıf, kendisine ve insan ilişkilerine yabancılaşmış,
arayış içinde, yalnızlaşmış kent insanını merkeze alır. Onun
karakterleri konumlarını yazgısal bir şekilde kabullenen kişilerdir ve istenç
düzleminde ya hayallerindeki mutluluk için didinmekte (Bekir, İsa,
Harun, Seniha, Muharrem) ya da nihilist bir tavırla (Ahmet, Musa, Halit,
268