okul dergisi

Yeşilçam Sineması 'ndaki Melodramatik Kalıpları Sorgulamak
lendinne (dublaj) tekniğini, aynca 1950'den itibaren CHP'nin tek parti
iktidarının yerine geçen Demokrat Parti'nin Anadolu'ya götürdüğü
ve pek çok yerde salonlar açılmasını ve böylece sinemanın geniş kitlelere,
halka ulaşmasını da beraberinde getiren elektrifikasyon çabalarını
ekleyebiliriz. ( 1O1-102)
Serüven ve dram ağırlıklı bir yapıya sahip Amerikan filmlerine karşılık
melodram ağırlıklı şarkılı türkülü Mısır filmleri, Türk seyircisinden büyük
rağbet görür; özellikle Aşkın Gözyaşları (1938) adlı Mısır filmi, sonraki
yıllarda piyasaya giren yapımcıların benzer filmler yapmaları konusunda
örnek teşkil eder (Türk 103). Bu bağlamda Attila İlhan, Yeşilçam'
ın dayandığı toplumsal ve estetik arka plana ilişkin şunları söylemektedir:
Türk film 'piyasası'nda 'Arap Filmleri' boy gösterince, hesapta olmayan
hayli yoğun bir seyirci kesiminin, tamamen farklı düşündüğü
meydana çıktı: Halk! 'Arap Sineması' XIX. yüzyıl 'melodram' mantığına
dayanan, Hollywood'dan çok İtalyan yapımlarının etkisindeydi;
Arap musikisi eşliğinde 'hard' bir duygu sömürüsü yapıyordu: Birkaç
yılda, Anadolu sinemalarını istila etti. Artık sokaklarda Mısırlı yıldızların
portrelerini içeren afişler: Abdülvahap, Ümmü Gülsüm, Yusuf
Vehbi, Leyla Murat, vb. (Türk 103-104)
Y eşilçam Sineması 'nda "melodram" kalıplarının keşfedilmesinin uzun
sürmediğini ifade eden Rıza Kıraç'a göre, Türkiye'de il. Dünya Savaşı
sonrasında hareketlenen sinema alanında Seyfi Havaeri tarafından çekilen
Damga filmi, dönemin en çok iş yapan filmlerinden biri olur (71 ). Filmin
öyküsü oluşturulurken Fikret Arıt'ın Güzel Yuanna adlı romanından esinlenilir:
Biz filmde gözyaşlarını patlatınca seyirci sevdi filmi. Üç yaşındaki
çocuk kapanmış annesinin mezarına ağlıyor. Hürrem'in alaturkaya ilgisi
çok fazlaydı, mezarlık sahnesinin üstüne Her [Y]er Karanlık şarkısını
koyduk. Ondan sonra film müthiş ilgi gördü tabii. ( ... ) Yani her
türlü istimarı koyduk filme. Koymadık demiyorum. Bizim için önemli
olan filmin iş yapmasıydı. Mısır filmleri bunu yapıyor, ben niye yapmayayım.
Damga filmi gösterime girdi, inanılmazdı. Taksim Abidesi'nin
bir tarafı Sıraselviler'e kadar insan doluydu. (7 1)
Sinema tarihçileri, Amerikan ve Mısır filmlerinin sinema salonlarını doldurmasıyla
birlikte hem Türk seyircisinin beğenisinin şekillendiğini hem
de sinemacıların etkilendiğini vurgularlar (Türk 103).
Türk'ün belirttiğine göre, Yeşilçam Sineması'nın temelleri şu şekilde
atılır:
222