Libri Perimtaria
Libri Perimtaria
Libri Perimtaria
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dinamika e rritjes dhe zhvillimit<br />
Domatja në fazën e hershme<br />
karakterizohet me rritje të ngadalshme,<br />
ndërkaq nga faza e lulëzimit deri te<br />
pjekja e fryteve të parë, rritja është<br />
mjaftë intensive. Pas pjekjes së fryteve të<br />
parë, te varietetet indeterminante vie deri<br />
te zvogëlimi i intensitetit të rritjes,<br />
ndërkaq tek varietetet determinante<br />
pothuajse vjen deri te ndërprerja e rritjes<br />
së mëtejshme.<br />
Fazat e rritjes dhe zhvillimit te<br />
domatja, mund të ndahen me sa vijon:<br />
1) Nga mbjellja deri te<br />
mbirja, 6 – 15 ditë (në<br />
kushte optimale, fara e<br />
domates mund të mbijë<br />
për 3 – 4 ditë).<br />
2) Nga mbirja deri te<br />
lulëzimi, 30 – 40 ditë.<br />
3) Nga fillimi i lulëzimit deri<br />
te formimi i fryteve të<br />
para, 32 – 40 ditë.<br />
4) Nga formimi i fryteve deri<br />
te vjelja e parë 33 – 45<br />
ditë.<br />
Në këtë ndarje janë dhënë vetëm në<br />
mënyrë orientuese gjatësitë kohore të<br />
disa periudhave më të rëndësishme<br />
vegjetative te bima e domates, për arsye<br />
se në gjatësinë kohore të këtyre fazave të<br />
rritjes dhe zhvillimit të bimëve të<br />
domates, mund të kenë ndikim vetitë e<br />
varieteteve të ndryshme, si dhe kushtet e<br />
ambientit të jashtëm (temperature,<br />
lagështia, plehërimi etj.).<br />
Në kuadër të këtyre fazave (etapave)<br />
të rritjes dhe zhvillimit të bimëve të<br />
domatës, mund të dallohen edhe disa<br />
nënetapa, të cilat gjithashtu paraqesin<br />
momente mjaftë të rëndësishme për<br />
rritjen dhe zhvillimin e bimëve të<br />
domates. Njohja e këtyre etapave është<br />
mjaftë e rëndësishme, pasi që<br />
mundësojnë aplikimin më të drejtë të<br />
masave agroteknike, të cilat mund të<br />
kenë dallim, varësisht nga fazat e rritjes<br />
dhe zhvillimit (të paraqitura më lartë), si<br />
edhe kërkesat ndaj faktorëve të ambientit<br />
të jashtëm.<br />
5. Kultivimi i domates<br />
Domatja mund të kultivohet në mënyra<br />
të ndryshme. Format dominuese të<br />
kultivimit të domates janë kultivimi në<br />
fushë të hapur dhe në mjedise të<br />
mbrojtura. Kultivimi i domates kryesisht<br />
bëhet përmes fidanit. Më rrallë mund të<br />
haset edhe kultivimi me mbjellje të<br />
drejtpërdrejtë të farës në fushë të hapur<br />
(kryesisht për nevojat e industrisë<br />
përpunuese).<br />
Përgatitja e fidanit<br />
Pa marrë parasysh ambientin në të cilin<br />
kultivohet, përgatitja e fidanit është njëra<br />
40
Change language