Somali version - A Guide to Civil Remedies and - Judiciary

Maxaa laga filan karaa denbi ku helis?
Maalintii 7dii Diisembar 2006dii, Guddiga Xeerasha Xukumidda ayaa soo saaray xeerar
kama dambays ah oo ku saabsan Mabda’yada Ugu weyn; Dhibaataynta Qoyska 16 iyo
Jebinta Amarka Ilaalinta 17 .
Si tuhunsanaha loogu helo xadgudub denbiilenimo, guddiga kiiska go’aaminaayaa (jury)
ama qaadiyada denbiyada yar yar/qaaddiga waxaa waajib ku ah inay hubiyaan
denbiilenimada is difaacaha “ si ka fog wax shaki ah” intii ay wax ku xukmi lahaayeen
“dheelitirka ixtimaal” sida ka dhacda maxkamadaha madiga ah. Haddii aanay ku
qanacsanayn hubitaankooda in uu tuhunsanuhu denbiga geystey, ma lahaan karaan war
ikhtiyaar ah oo aan ahayn inay siidaayaan is difaacaha.
Haddii tuhunsanuhu uu qirto ama lagu helo denbiga ka dib dacwadda, xukumista
suurtagalka ahi ee lagu soo rogi karaa way kala duwan yihiin aragti ahaan. Ganaaxyada
denbiile waxay xoogga saaraan baxnaaninta tuhunsanaha waxay weliba horjoogsadaan
denbi galidda dheeraadka ah ee mustaqbalka. Marka kuwaas la
barbardhigo, daawaynta diyaarka u ah kiisaska madaniga ah waxaa marka ugu horraysa
loogu talagalay in ay ilaaliyaan dhibbanaha.
Maxkamadaha denbiyada yar yar waxaa u yaalla fursado xukumis oo kaladuwan laga
bilaabo sii-daynta buuxda ama mid shuruudo leh, ilaa ganaaxyada iyo amarrada ganaaxa
beeleed ilaa xabsiga. Xukunnada xabsigu waxay noqon karaan kuwo islamarkaaba
hirgalaya ama goor dambe hirgalaya waxaana dhici karta in xukumidda taariikhda dambe
laga dhigo si loo fiiriyo in uu tuhunsanuhu addeeco halka ama dhowrka shuruudood ee ay
maxkamaddu dejiso. Isagoo ah amar siyaado ku ah xukunnada kor ku xusan, waxay
maxkamadaha denbiyada yar yari weliba tuhunsane ku amri karaan (taasoo ku xiran
karaankiisa) in uu magdhaw siiyo qolada la dhaawacay.
Amarka ganaaxa beeleed waa amar maxkamadeed oo ka kooban ugu hal ama dhowr ka
mid ah shuruudaha soo socda:
• Shardiga shaqo aan mushaar lahayn;
• Shardiga waxqabad;
• Shardiga barnaamij laga qaybgalo (xataa barnaamij wax lagaga qabanayo akhlaaqda
denbiilenimada ee keenaysa dhibaataynta qoyska);
• Shardiga waxqabad mamnuuc ah;
• Shardiga bandoo;
• Shardiga bixid;
• Shardiga degganaanshaha;
• Shardiga daawaynta caafimaadka maskaxda;
• Shardiga ka baxnaaninta mukhaadaraadka;
• Shardiga daawaynta khamriga la xiriirta;
16 http://www.sentencing-guidelines.gov.uk/docs/domestic_violence.pdf
17 http://www.sentencing-guidelines.gov.uk/docs/breach_of_protective_order.pdf
37