Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 43/2012 - KRUS

USTAWODAWSTWO I ORZECZNICTWO
towarzystwa (udziałowca), jak też w roli wierzyciela (ubezpieczonego).
W tym przypadku występuje pełne powiązanie czynnika kapitałowego
z czynnikiem osobowym, a tożsamość właścicieli i ubezpieczonych jest elementem
sprzyjającym realizacji fundamentalnego celu TUW, tj. ochrony
swoich członków przed określonymi zagrożeniami w optymalny finansowo
sposób. Funkcjonowanie TUW-u w modelu osobowym w znacznym stopniu
eliminuje problemy sprzeczności interesów pomiędzy ubezpieczonymi
a właścicielami, co jest z kolei charakterystyczne dla zakładów opartych
głównie o czynnik kapitału. Niestety, zorganizowanie towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych w konwencji modelu osobowego jest bardzo trudne,
z powodu wymagań dotyczących wysokości kapitału zakładowego. W praktyce
oznacza to, iż jedynie towarzystwa posiadające status małego TUW
mogą funkcjonować w omawianej formule. Artykuł 46 ust 1. ustawy
o działalności ubezpieczeniowej stanowi, iż w przypadku TUW „Kapitał
zakładowy nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego
kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, o których
mowa w załączniku do ustawy, w zakresie których towarzystwo posiada
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej”. Zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Finansów [Rozporządzenie z 28 listopada
2003] minimalną wysokość kapitału gwarancyjnego wylicza się w oparciu
o kwoty bazowe. Dla spółek akcyjnych prowadzących działalność ubezpieczeniową
w dziale I (ubezpieczenia na życie) wymagany kapitał gwarancyjny
to 3 mln euro, w dziale II (ubezpieczenia majątkowe i inne osobowe) –
w zależności od grupy ubezpieczeń – to 2 lub 3 mln. W przypadku TUWów
wymagane wysokości kapitału gwarancyjnego stanowią 75% kwot przewidzianych
dla spółek. Spełnienie stawianych wymogów w zakresie wyposażenia
kapitałowego, pomimo iż łagodniejszych niż w przypadku spółek,
oznacza konieczność wyłożenia znacznych kwot, co jest bardzo trudne,
gdyby miały w nim uczestniczyć jedynie osoby fizyczne czy niewielkie podmioty
gospodarcze, stąd członkami założycielami „dużych” towarzystw ubezpieczeń
wzajemnych są różnego rodzaju organizacje, które mogą, ale nie
muszą korzystać z usług towarzystwa w zakresie ubezpieczeń [Milewski
2006]. Prowadzi to w oczywisty sposób do kształtowania się kapitałowego
modelu ubezpieczeń wzajemnych. Wyjątek stanowią tu towarzystwa posiadające
status małego TUW, w których wymagana wartość kapitału gwarancyjnego
zgodnie z § 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopad
2003 r. wynosi zero, o ile spełnione zostaną następujące warunki:
– statut towarzystwa przewiduje możliwość pobrania dodatkowych składek
lub redukcję świadczeń,
– towarzystwo prowadzące działalność w dziale II nie prowadzi ubezpieczeń
odpowiedzialności cywilnej (poza określonymi przypadkami),
– towarzystwo nie prowadzi ubezpieczeń w grupach 14 i 15 w dziale II, tj.
odpowiednio ubezpieczeń kredytów i gwarancji ubezpieczeniowych,
139