Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 43/2012 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNE
skończonym horyzoncie czasowym (tak jak wyżej postawione w związku
z propozycją PSL pytanie o to, co jest zabezpieczeniem dla wcześniejszej
emerytury kobiety, która urodziła i wychowała dzieci) i o takich, które
implicite zakładają zatomizowane interesy i indywidualną dbałość o dobrostan
w horyzoncie życia jednostki (tak jak kobiet nie posiadających
dzieci, które zdaniem prof. Kryńskiej byłyby dyskryminowane tym, że posiadające
je miałyby niższy wiek emerytalny). Spróbujmy zatem odkryć filozofię
leżącą u podstaw wprowadzonej w Polsce reformy systemu emerytalnego
i odczytać jej sens w zestawieniu z filozofią kryjącą się za tzw.
tradycyjnym, „bismarckowskim” systemem „pay as you go”. Odkrywanie
tej filozofii, poza – nazwijmy tak – względami merytorycznymi-ontologicznymi,
jest potrzebne i ze względów „epistemologicznych” w tym sensie,
w jakim sposób opisu systemu emerytalnego odsłania hierarchię ważności
czynników i zależności postrzeganych przez opisującego. Szczególne
ożywienie „debaty emerytalnej” przypadło na czas poprzedzający nowelizację
zapisów ustawy o powszechnym zabezpieczeniu emerytalnym, że
wymienimy choćby głośną dyskusję telewizyjną między ministrem finansów
J.Vincent-Rostowskim i Leszkiem Balcerowiczem, czy artykuł Adama
Sofuła „Bankructwo emerytalnej Europy” 22 , dalej expose premiera D. Tuska
z 8 grudnia 2011 r. oraz wariantowe projekty zgłaszane przez polityków
(jak wyżej dyskutowane propozycje PSL), tchnęły w dysputę nową energię,
jak choćby artykuł Marka Góry – jednego z twórców koncepcji reformy
emerytalnej w Polsce, zamieszczony w „Rzeczpospolitej” z 9 grudnia
2011 r. 23 Dyskusje te, aczkolwiek ożywione i ważne, albo jednak abstrahowały
od fundamentów ekonomicznego myślenia leżących u podstaw konstrukcji
zreformowanego systemu emerytalnego w Polsce, albo je nieświadomie
pomijały, albo świadomie fałszowały. Oto np. w artykule Safuła
czytamy, że kryzys gospodarczy bezlitośnie obnażył słabości współczesnych
systemów emerytalnych: „Człowiek przez cały okres swej aktywności zawodowej
płaci składkę emerytalną. Wydawać by się mogło, że te pieniądze pracują
i mnożą się, żeby zapewnić godziwe życie na starość. Nic bardziej mylnego.
W większości państw składki trafiające z kont pracowników do systemu
emerytalnego są natychmiast wypłacane tym, którzy już nabyli prawo do
świadczeń. Problem w tym, że społeczeństwa starzeją się i coraz mniejsza
rzesza ludzi w wieku produkcyjnym musi ze swoich składek zapewnić wypłaty
świadczeń dla coraz większej grupy emerytów. Co więcej, kryzys sprawił,
że rządy państw, które dotychczas dokładały do niebilansującego się
systemu (oczywiście z podatków obywateli), teraz nie mają na to pieniędzy.
22
Sofuł A. „Bankructwo emerytalnej Europy”, PRIVATE BANKING nr XLV Luty
2011.
23
Góra M., „To praca tworzy dobrobyt”, „Rzeczpospolita”, 09 grudnia 2011 r., s. A 19.
35